به گزارش خبرنگار خانه ملت، "علی لاریجانی" صبح روز پنجشنبه در بیستمین اجلاس شورای عالی استانها که در محل مجلس قدیم برگزار شد، گفت: بعد از یک دهه که از فکر تشکیل شوراها در کشورمان می‌گذرد این شورا با فراز و فرودهایی نیز همراه بوده است.
وی با بیان اینکه در روزی که سالروز تشکیل شوراها می‌باشد باید نگاه عمیقی نسبت به دستاوردهای شوراها داشته باشیم، اظهار داشت: باید ببینیم که چه اهدافی را از تشکیل شوراها دنبال می‌‌کردیم و در حال حاضر در چه موقعیتی می‌باشیم آیا کاستی‌های موجود، مربوط به قانون یا اجرایی می‌باشد.
لاریجانی خاطرنشان کرد: شورایی اندیشیدن و شورایی کار کردن هم به بعد صوری و شکلی و هم به بعد محتوایی و معنایی شوراها ارتباط دارد.
رییس مجلس با بیان اینکه اولین مسئله‌ای که از قانون اساسی اجرا می‌شود این است که مسئله شوراها یک متدلوژی حکمرانی تلقی می‌شود اظهار داشت: این مسئله امر مهمی است که بپذیریم که در کشور امورات حکومت با مشورت و اندیشیدن همگانی با نخبگان صورت بپذیرد .
وی همچنین تصریح کرد: باید به این نکته نیز التزام داشته باشیم که از تمرکز تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری بپرهیزیم.
لاریجانی با اشاره به اینکه سنت اسلامی و نبوی و سیره علوی ما حکایت از آن دارد که حکمرانی بدون مشورت صورت نمی‌پذیرد اظهار داشت: پیامبر اسلام و حضرت علی و ائمه نیز که علم لدنی داشته‌اند، در مسائل مهم مشورت می‌کردند و نظرات دیگران را می‌پذیرفتند.
رییس قوه مقننه با تاکید براینکه حکومت نیک حکومتی است که با مشورت دیگران حکومت نماید، گفت: حکمرانی خوب در دل مشورت پذیری نهفته است.
وی افزود: شوراها یک جریان فکری را در کشور ایجاد کرده‌اند که بسیار موفقیت‌آمیز نیز بوده است، اگر چه همه ابزارها در دست شوراها نمی‌باشد.
لاریجانی با بیان اینکه بسیاری از افراد در حکومت خود را ملتزم به مشورت نمی‌دانند و فکر می‌کنند اگر همه تصمیمات را خودشان بگیرند سرعت تصمیم‌گیری سریع‌تر خواهد بود اظهار داشت: رسانه‌های گروهی و مطبوعات باید سنت مشورت را درجامعه نهادینه نمایند.
وی در ادامه با بیان اینکه صدا وسیما نباید گزینشی بیانات را مطرح نماید، در عین حال خاطرنشان کرد: گرچه ناچار به گزینشی هستند اما باید روح مطلب را منعکس نمایند.
لاریجانی اظهار داشت: اینکه در حکومت اقتضا می‌کند که مشورت صورت گیرد، از طریق شوراها جریانی راه افتاده است و اثرگذار می‌باشد اما بخش‌های دیگر از جمله بخش‌های فرهنگ ساز نیز باید کمک نمایند.
وی در خصوص جلوگیری از تمرکز تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی، با بیا اینکه این مسئله تا حدودی به برداشت از قانون اساسی باز می‌گردد، گفت: ما باید به نحوی تصمیم‌گیری ها در کشور را طبقه‌بندی نماییم.
رییس مجلس گفت: اما آنچه مهم است تفسیر شورای نگهبان می‌باشد که آیا شوراها صرفاً جنبه مشورتی دارند یا در مسائل حق وتو داشته باشند و یا جایگاهی مانند مجلس محلی داشته باشند.
وی تاکید کرد: در قانون اساسی عبارت نظارت در مورد شوراها وجود دارد که ممکن است معنای شورای نگهبان این مورد باشد.
لاریجانی تصریح کرد: باید تلقی واحدی از شوراها و نقش آن در جامعه داشته باشیم.
وی گفت: طبعاً شوراها باید در مسائل ملی به مجلس رجوع نمایند اما در مسائل قومی و محلی تکلیف چیست؟
رییس قوه مقننه گفت: قانون شوراها باید شفاف‌تر و روشن‌تر باشد و بعد از یک دهه باید به این موضوع بپردازیم که قرائت ما از شوراها چیست؟ اگر نقصی در تشکیل شوراها می‌بینیم باید آن را در قانون حل نماییم.
لاریجانی خاطرنشان کرد: باید جایگاه شوراها و شورای استانها و شورای عالی استانها با یک نظام دقیقی مشخص شود.
وی همچنین گفت: نکته مهم این است که اگر در تعیین از شورای عالی استانی و ما دون یک مجلس محلی وجود دارد باید نحوه تعامل آن را با مجلس شورای اسلامی دقیق باشد.
وی با اشاره به اینکه شورای عالی استان ها می توانند جدای از دولت لایحه بدهند، گفت: اما این تعامل کفایت نمی‌کند و نوع ارتباط نمایندگان استانها با شوراها باید بگونه‌ای تنظیم شود که در بسیاری از مسائل همفکری و رفت و آمدها رخ دهد.
رییس مجلس تاکید کرد: اتصال به بخش‌های اجرایی نیز دارای نقایصی است و ماموریت شوراها باید دقیق‌تر تعریف شود.
وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی براینکه دهه چهارم انقلاب دهه پیشرفت کشور است گفت: در آستانه دهه دوم شوراها که مصادف با دهه چهارم انقلاب می‌باشد هستیم، لاریجانی افزود: تعریفی که در سند چشم‌انداز شده این است که ایران در سال 1404 (15سال دیگر) جمهوری اسلامی قدرت برتر اقتصادی، علمی و فناوری منطقه باشیم و این جهت‌گیری کلی نظام می‌باشد و در حال حاضر باید ببینیم که شوراها چه نقشی در این مسئله خواهند داشت و جایگاه ماموریت آنها چیست؟
رییس مجلس شورای اسلامی گفت: اگر بخواهیم قدرت برتر منطقه باشیم باید نگاهی به حرکت بین الملل و نگاهی به اطراف خود داشته باشیم.
لاریجانی افزود: باید شاخص بین المللی را ببینیم اما پیش بینی‌ها نشان می‌دهد که درمدت 15 سال آینده احتمالاً چنین به موقعیت برتر اقتصادی جهان تبدیل خواهد شد.
وی اظهار داشت: ابتدا باید دو قیاس را مدنظر داشته باشیم سئوال آنکه اقتصاد، تولید و قدرت بین کشورها و چین چگونه خواهد بود ما قدرت اول منطقه و چین قدرت اول جهان است.
نماینده مردم قم گفت: این مسئله از آن جهت دارای اهمیت است که ما نمی‌توانیم خالی از حرکت بین المللی تعریفی برای جایگاه خود داشته باشیم و نکته دوم آنکه مقایسه مدل و الگوی کشور ما و چین چه می‌باشد.
وی با اشاره به نظر صاحب نظران اقتصادی گفت: بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده هستند که چین ازده سال قبل مدل اقتصادی و الگوی نوین اقتصادی و اجتماعی را در دنیا را می‌خواهد معرفی نماید.
وی با تاکید بر اینکه مسئله اول شدن تنها به کمیت نیست، گفت: به نگاه کیفیت نیز بستگی دارد اما سئوال اصلی این است که جمهوری اسلامی چه زمانی مدل برتر خود را به منطقه ارائه خواهد داد؟
رییس قوه مقننه اظهار داشت: نکته مهم این است که ماموریت اصلی شوراها در بازه زمانی توسعه منطقه است و عدالت در منطقه یافته معنا پیدا خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه عدالت چیزی نیست که در کنار توسعه آن را بچسبانیم، گفت: طبق گفته استاد مطهری عدالت معنای تقسیم پول بین مردم نیست.
لاریجانی گفت: معنای عدالت این است که دولت اقتصادی به وجود آید و رقابت در درون آن وجود داشته باشد و دولت بتواند آن را تنظیم نماید.
وی با اشاره به سخنان شهید مطهری اظهار داشت: یکی از خصوصیات عدالت این است که مردم متناسب با استعدادهای خود در بخش‌های مختلف بتوانند پیشرفت نمایند و استعدادها را بالفعل کرد.
رییس مجلس افزود: اگر به مردم سالاری دینی معتقد هستیم، این تفکر از بطن تئوری عدالت برمی‌خیزد.
وی خاطر نشان کرد: منطق مدینه فاضله در تفکر اسلامی عدالت است و عدالت یعنی بسترسازی برای رقابت استعدادهای مختلف که یکی از آنها بستر سیاسی است.
رییس مجلس در ادامه گفت: همه باید بتوانند در بستر سیاسی پیشرفت نمایند و از درون این فکر مردم سالاری می‌تواند به وجود آید.
لاریجانی با بیان اینکه هرگاه از توسعه و عدالت صحبت می‌نماییم معنای دو امری نیست که در کنار هم بچسبانیم، افزود: عدالت در توسعه متوازن، فراگیر و فعال، متناسب با وضعیت‌های نسبی هر منطقه معنا پیدا می‌کند.
رییس قوه مقننه تصریح کرد: نوع سرمایه‌گذاری حکومت و توجه به مناطق مختلف باید چنان متناسب با وضعیت‌های نسبی باشد که همه احساس مشارکت نمایند.
رییس مجلس در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: زمانی که از دهه چهارم انقلاب که محور آن توسعه و عدالت می‌باشد سخن می‌گوییم در جهتی است که هر دو اینها مکمل یکدیگر هستند.
وی در ادامه افزود: باتوجه به آینده و تحلیل موقعیت بین المللی و سند چشم‌انداز، مأموریت شوراها یک مأموریت بیشتر نمی‌باشد و آن توسعه محلی است.
نظام اجتماعی با ثبات نظام سیستم مند است
وی افزود: حال باید دید ظرفیت‌های شوراهای ده و شهر و استان می‌توانند آن را به دوش بگیرند یا خیر و نقایص آنها چیست؟
لاریجانی با بیان اینکه عادتی در کشور وجود دارد و آن اینکه افراد تعیین کننده می‌باشند، گفت: ما در پیشرفت کشورمان پیشرو، قهرمان و اسطوره هستیم اگر به کام بود تشویق می‌نماییم ولی اگر ناکامی داشتیم به دنبال مقصر، خائن و توطئه‌گر می‌گردیم.
رییس مجلس خاطر نشان کرد: نظام اجتماعی زمانی پایدار و باثبات خواهد بود که دارای سیستم باشد اگر توانستیم نظام را سیستم‌مند نماییم، فرد عنصر تعیین کننده نخواهد بود.
وی خصوصیات نظام و ساختار را مجموعه‌ای از قانون، نهادها و الگوها و سازوکارهای فرهنگ دانست و اظهار داشت: باید آنها را کنار یکدیگر ببینیم و آن را تبدیل به یک نظام نماییم که در آن صورت قابل پیش‌بینی و مقایسه خواهد شد.
رییس قوه مقننه تصریح کرد: ساختار نظام باید آنچنان قدرت و منطق داشته باشد که سلیقه‌ها و ضعف‌ها و تعارفات فردی و گروهی را بین خود هضم نماید و تبدیل به تقابل نشود.
لاریجانی در ادامه سخنانش اظهار داشت: باید ظرفیت زیرساختی قوی ایجاد نماییم تا باعث ثبات، پایداری و سیستم قابل پیش‌بینی شود.
رییس مجلس با تاکید بر اینکه در صورتیکه استراتژی ما قانون، نهادسازی و سیستم سازی باشد نیازی به تکیه کردن به افراد وجود ندارد،گفت: در آن صورت اگر دچار تغییرات مدیریتی پی در پی شویم، سیستم خود توانمند و دارای روح جان است و افراد حامل فکر برای اجرا می‌باشند.
وی با بیان اینکه ما در این زمینه دچار ضعف بینش هستیم، اظهار داشت: در صورت ساختارسازی بسیاری از مشکلات درونی حذف خواهد شد و نیازی به تغییرات مکرر مدیریتی و افراد نخواهیم بود.
جامعه قوی دارای شهر و شهروند قوی است
وی با بیان اینکه اگر این فکر را بنا قرار دهیم که برای حکمرانی خوب داشتن سیستم اهمیت بیشتری از افراد دارد، خاطرنشان کرد: در آن صورت شوراها باید چگونه باشند؟
وی با بیان اینکه به عقیده من شوراها ظرفیت زیرساختهای جامعه را برعهده دارند اظهار داشت: زمانی که درخصوص پیشرفت و عدالت سخن می گوییم، منظور جامعه رشید و قوی می‌باشد.
رییس قوه مقننه خاطر نشان کرد: جامعه رشید و قوی تنها دارای دولت قوی نمی‌باشد بلکه باید بخش خصوصی، دانشگاه و مراکز پژوهشی قوی و شهر و شهروند قوی داشته باشد.
وی در ادامه افزود: اگر بخواهیم جامعه ما به پیشرفت و عدالت برسد نباید به دولت قوی کفایت نماییم بلکه دولت قوی بخشی از آن است.
لاریجانی با تصریح بر اینکه سیستم و دولت نمی‌تواند جایگزین و تیم مردم باشد و همچنین نمی‌تواند این بار را به تنهایی به دوش بکشاند، خاطرنشان کرد: دولت می‌تواند زمینه‌ساز با قوانین می‌تواند بسترساز باشد.
وی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در خصوص اجرایی شدن اصل 44 گفت: این تاکید به این علت می‌باشد که نمی‌توان یک جامعه پیشرو و تاثیرگذار در منطقه باشیم بدون اینکه بسترسازی فراهم شود.
لاریجانی با بیان اینکه بستر خلاقیت‌ها و تحرک جامعه در حوزه دولت، مجلس و همه دست‌اندر کاران می‌باشد گفت: اما تحرک باید به وسیله خود مردم جامعه فراهم شود.
وی اظهار داشت: به نظر من جایگاه شوراهای شهرو روستا حلقه واسطه این فرآیند است.
رییس مجلس افزود: اگر بخواهیم نقش اول را در منطقه داشته باشیم باید ظرفیت را برای جامعه فراهم آوریم و باید کمک نمایید تا مسیر تحقق خالی از هرگونه شعار و تحرکات روبنایی باشد.
رییس مجلس با بیان اینکه ظرفیت‌های خوبی را از نظر سرمایه متنوع، انسانی و متخصصین خیلی خوب داریم گفت: باید مسیر را بگونه‌ای طراحی نماییم تا افراد خودشان کارآفرین شوند.
رییس مجلس افزود: باید ببینیم که شوراها با شرایطی که در حال حاضر دارند می‌توانند این مسئولیت را انجام دهند؟
وی افزود: باید تعامل شوراها با حکومت بگونه‌ای باشد که نفوذ کلام داشته باشند و خودشان بتوانند از ظرفیت‌های خوب فکری برای رشد منطقه‌ای خود برخوردار شوند.
الگوی مجلس: استفاده از متخصصین
نماینده قم با بیان اینکه این مسئله امری نسبی است اظهار داشت: همیشه ما نیازمند نظر نخبگان هستیم و امروز شاهد نخبگانی هستیم که در کارهای اجرایی نقش داشته‌اند اما بعد از مدتی کنار گذاشته شدند اما این ظرفیت عظیمی هستند.
وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: در مجلس شورای اسلامی نیز نیازمند متخصصین هستیم و تلاش می‌شود که حلقه‌های مشورتی با متخصصین ایجاد نماییم چرا که نمایندگان مجلس نمایندگان ملت هستند اما این باعث نمی‌شود ما خود را از نظر متخصصین محروم نماییم.
رییس مجلس گفت: آیین نامه داخلی مجلس را تغییر دادیم تا انجمن‌های تخصصی و علمی بتوانند در کمیسیون‌ها شرکت نمایند و نظرات تخصصی خود را اعلام نمایند.
وی افزود: حتی در صحن مجلس نیز در این راستا آیین نامه را تغییر دادیم تا جدا از سخنان نماینده دولت، نمایندگان بخش خصوصی و انجمن‌های دولتی نیز بتوانند نظر خود را اعلام نمایند.
لاریجانی خطاب به اعضای شوراها گفت: شما نیز باید مشکلات خود را حل کنید و از ظرفیت‌های متخصصین استفاده کنید تا بهترین تصمیم را اتخاذ نمایید.
لاریجانی گفت: اگر جایگاهی در سطح شهرو روستا برای شوراها قائل شویم باید بخشهایی از دولت که با این امر سایش ایجاد می‌نماید از رده خارج شود تا شوراها بتواند کارآمد شود.
وی یادآور شد: دولت باید کوچک و چابک شود در غیر این صورت به شوراها تنه خواهد زد و باید متناسب با تربیت بعد شوراها در حد مجالس محلی، باید ساختارهای دولتی نیز کوچک شوند.
رییس قوه مقننه اظهار داشت: باید سیستم دولتی ما تغییر ماهوی پیدا نماید نه اینکه از سیستم دولتی تبدیل به سیستم شبه دولتی شود.
وی در ادامه افزود: اینکه به هر فردی سهام عدالت بدهیم این توانمندسازی نیست چون آن فرد تحرک ندارد و فقط برگه‌ای در خانه‌اش اضافه شده است البته شاید گاهی پولی هم به افراد بدهند اما تغییر ماهیت نیست.
رییس مجلس خاطرنشان کرد: تغییر ماهیت زمانی رخ می‌دهد که شما سیستم را به افراد واگذار نمایید و آنها خود به خلاقیت و توانمندی خود آن را اداره نمایند.
شوراها حلقه واسط توانمندسازی جامعه
وی افزود: در بودجه سال 88 نیز مجلس شورای اسلامی با همین نگاه در بندهای مختلف راه را برای توانمندسازی جامعه باز کرد و در تمام بخش‌های عمرانی و آموزشی و بهداشتی راه را باز و مسیر را برای بخش خصوصی هموار ساخت.
لاریجانی اظهار داشت: در این مسائل شوراها می‌توانند حلقه واسطه باشند و اهداف را محقق سازند.
رییس قوه مقننه با بیان اینکه روح بودجه‌ای که امسال در مجلس تصویب شد برای باز شدن راههای حضور مردم و توانمند شدن جامعه بوده است، خاطر نشان کرد: اما این کار باید در طی برنامه پنج ساله به نحو دقیق تکمیل شود.
وی تصریح کرد: اگر این رویکرد در کل کشور به وجود آید، شوراها نقش واسطه ای پرتحرک برای توانمندی جامعه را خواهند داشت و البته در این مورد نیاز دارد تا هم در قانون برنامه آورده شود و هم در شورای نگهبان بحث شود تا این تفسیر را بپذیرند و مجلس نیز کمک کننده این مسئله خواهد بود.
لاریجانی ادامه داد: شاید لازم باشد تا در این زمینه کار مشترک صورت گیرد و جایگاه شوراها متناسب با توسعه کشور بررسی شود نه فتق و رتق امور.
توسعه محلی جدا از توسعه ملی نیست
علی لاریجانی با تاکید بر اینکه نگاه ملی و منطقه‌ای باید باهم ممزوج باشد، یادآور شد: شوراها توسعه محلی و منطقه‌ای را مد نظر دارند اما توسعه محلی و منطقه‌ای جدا از توسعه ملی نیست.
رییس مجلس در خصوص فعالیت‌های سیاسی و تعارضات سیاسی شوراها گفت: اینکه شوراها پارتیزان‌ها و مبارز سیاسی شوند نگاه مخربی به شوراها است و در شوراها باید رقابت برای توسعه محلی شود.
وی افزود: شوراها نباید محل پرش سیاسی باشند و این امکان وجود دارد که در دنیا شوراهای محلی برای پرشهای سیاسی کاربرد داشته باشند اما اگر این نگاه غلبه نماید شما ناچار خواهید شد تا از بسیاری از نخبگان دست بکشید و شما ماموریت سیاسی و اداری پیدا می‌نمایید نه ماموریت توسعه محلی.
لاریجانی اظهار داشت: توصیه من این است که اگر چنین ماموریت بزرگی برای شوراها در نظر بگیریم باید شوراها رفتار و جایگاه مناسبی نیز داشته باشند و خود شوراها قابلیت و ملزومات آن را فراهم نمایند.
رییس مجلس با بیان اینکه ما افقی را برای خود در نظر می‌گیریم که شوراها یک حلقه واسطی برای توانمند سازی جامعه و بخشهایی از حکومت خواهند شد گفت: اما باید اختیاراتی به شوراها داده شود تا برای توسعه محلی و تحقق این امر باور داشته باشند.
مجلس و شوراها باید ارتباط دقیق‌تری داشته باشند
وی در ادامه افزود: برای آنکه توسعه محلی و توسعه ملی با هم تنازعی نداشته باشند مجلس و شوراها باید ارتباط دقیق‌تری داشته باشند و این مسئله کمک فراوانی به بازتعریف شوراها خواهد کرد.
وی همچنین گفت: در این راه و در این الگو مجلس شورای اسلامی کمک کننده شوراها خواهد بود.
رییس مجلس تصریح کرد: تلاش ما در مجلس شورای اسلامی این است که تفاوت رای، اختلافات سیاسی و مشربی را به سمت پیش ببریم که در مسیر تحلیل و اظهارات توانمندی بیشتری داشته باشیم.
وی همچنین افزود: اگر این ذهنیت در شوراها نیز وجود داشته باشد مجلس و شوراها در یک فرآیند کارمی‌کنند.
رییس قوه مقننه در پایان اظهار داشت: اگر امروز شاهد هستیم که هفتاد درصد از صنعت کشور دولتی است همین امر نشان می دهد بسیاری از مزایای رشد استعدادهای مردم کنار گذاشته شده است.