ابعاد گوناگون مسئله بیکاری و پیامدهای ناگوار آن، از این معضل اقتصادی یک تهدید و زنگ خطر ملی ساخته است. سطح بیکاری در استان‌های مختلف با توجه به شرایط اقلیمی، زیرساخت‌های صنعتی، سطح سرمایه‌گذاری و فاصله با کانون‌های تولید و مصرف متفاوت است. استان کردستان گرچه از استان‌هایی است که معضل بیکاری در آن بیشتر مشاهده می‌شود و انتظار حل یک شبه این مشکل نیز منطقی نیست. . .
اما برخی زمینه‌ها و استعدادهای بالقوه در این استان این اطمینان را به ما می‌دهد که در صورت برنامه‌ریزی مناسب و مدیریت اجرایی کارآمد در بلند مدت می‌توان بیکاری را تا سطوح قابل قبول کاهش داد. این را" اقبال محمدی" نماینده مردم شهرستان‌های مریوان و سروآباد و عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی عنوان می‌کند. مشروح مصاحبه اختصاصی هفته‌نامه سوران کردستان را با ایشان می‌خوانید:
* جناب آقای محمدی در ابتدای گفت‌وگو می‌خواهیم دیدگاه کلی شما را در مورد وضعیت اشتغال و بیکاری در سطح استان جویا شویم؟
بیکاری یک معضل اقتصادی با ابعاد و پیامدهای مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی است علیرغم همه تلاشهایی که برای توسعه و رشد اقتصادی در سطح کشور و در سطح استان کردستان انجام گرفته است بیکاری همچنان معضلی است که گریبانگیر خانواده‌هاست و متأسفانه شاخص بیکاری در سطح استان کردستان از میانگین ملی بیشتر است.
* به نظر شما چه زمینه‌هایی برای توسعه اشتغال در سطح استان کردستان وجود دارد؟
در استان کردستان استعدادهای بالقوه فراوانی برای رشد سرمایه‌گذاری و اشتغال‌آفرینی وجود دارد؛ به طور کلی در بخش‌های صنعت و معدن و کانی‌های غیرفلزی، کشاورزی و صنایع تبدیلی، منابع طبیعی، توریسم و اکوتوریسم، تجارت و بازرگانی خارجی و ترانزیت و حمل و نقل زمینه‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری و افزایش تولید و اشتغال وجود دارد. مهم این است که دستگاه برنامه‌ریزی و مدیریت اجرایی بتواند چنین استعدادهایی را شکوفا کند.
* چرا تاکنون این استعدادها به افزایش تولید و اشتغال نینجامیده است؟
بخشی اندکی از این استعدادها اکنون شکوفا شده و بخشی از جمعیت فعال استان با استفاده از همین اندک فضاها مشغول به کار شده‌اند؛ به عنوان مثال بهره‌برداری از برخی معادن استان در کنار رشد گردشگری داخلی و افزایش فعالیت بازارچه‌های مرزی را می‌توان به عنوان نمونه ذکر کرد. اما به دلیل عدم توسعه برخی زیرساخت‌ها همچون توسعه شریان‌های ارتباط بزرگراهی و ریلی و عدم حمایت از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ صنعتی و نبود برنامه جامع برای توسعه گردشگری بسیاری از استعدادهای اقتصادی استان شکوفا نشده است. در بخش‌های صنعتی به دلیل ضعف سرمایه‌گذاری خصوصی بومی و کاهش سرمایه‌گذاری‌های دولتی به دلیل برخی الزامات قانونی همچون قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 علیرغم وجود استعداد و زمینه تولید و اشتغال، سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی صورت نگرفته است.
این مسائل در سفر سال گذشته رهبر معظم انقلاب نیز مورد تاکید ایشان قرار گرفت اما فرمایش ایشان درخصوص توسعه تولید و اشتغال و ایجاد زمینه سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه و بهره‌گیری از منابع صنعتی و معدنی و رشد کشاورزی و مصادیقی همچون ایجاد کارخانه‌های سیمان و توسعه صنایع پایین دستی انجام نشده است.
* به نظر شما دولت چگونه می‌تواند سرمایه‌گذاری استان را توسعه دهد در حالی که سرمایه‌گذاری دولت در فعالیت‌های تولیدی و تصدیگری طبق قانون محدود شده است؟
دولت راهکارهای مختلفی برای توسعه تولید در مناطقی همچون استان کردستان دارد؛ ایجاد مشوق‌های مختلف مالیاتی، بیمه‌ای و گمرکی، اعطای تسهیلات ارزان قیمت با نرخ‌های ترجیحی و اعطای تسهیلات از محل منابع صندوق توسعه ملی مهمترین راهکارهای حمایت دولت از سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته است. البته به نظر من توجه به زیرساخت‌های تولید همچون تقویت شریان‌های ارتباط بزرگراهی و ریلی تأثیر غیر قابل انکاری بر توسعه همه‌جانبه فعالیت‌های تولیدی و رشد سرمایه‌گذاری دارد. چرا که استان کردستان از یک سو در مسیر ارتباط با اقیلم کردستان عراق قرار گرفته و به مدد آرامش این منطقه یکی از بهترین مسیرها برای ارتباط با کشور همسایه عراق است و از سوی دیگر دو قطب مهم صنعتی و اقتصادی کشور یعنی منطقه آذربایجان و منطقه بزرگ خوزستان و مناطق واقع در این مسیر از طریق استان کردستان به هم متصل خواهند شد بنابراین اگر شاهراه‌های ارتباطی بین این دو منطقه به خوبی برقرار شود استان کردستان در مسیر توسعه روزافزون قرار خواهد گرفت.
شما به صنعت توریسم هم اشاره‌ای داشتید. به نظر شما زمینه‌های توسعه این صنعت در استان کردستان تا چه اندازه مهیاست؟
استان کردستان از دیرباز در سطح کشور به عنوان اقلیمی با طبیعت زیبا شناخته شده و علیرغم تبلیغات اندک و زیرساخت‌های نسبتا ضعیف در بخش گردشگری همه‌ساله پذیرای مهمانان و گردشگران زیادی از سطح کشور و حتی از مهمانان خارجی است بنابراین کافی است اندکی زیرساخت‌های گردشگری از قبیل ایجاد و تأسیس مراکز رفاهی و تفریحی در کنار جاذبه‌های تفریحی استان ایجاد شود و در کنار آن دستگاه‌های مسول به معرفی این جاذبه‌ها در سطح کشور و جهان اقدام کنند. به جد می‌توان گفت در صورت توسعه گردشگری در استان کردستان بسیاری از مشکلات اقتصادی این استان حل و حتی ورود سرمایه‌گذاران غیر بومی به این استان نیز تقویت خواهد شد.
* جناب آقای محمدی! جنابعالی توسعه صنایع بخش کشاورزی را یکی از زمینه‌های رشد اقتصادی استان ذکر کردید. مصادیق این صنایع کدامند؟
امروزه در دنیا بخش کشاورزی نیز با صنعت گره خورده است. محصولات کشاورزی از میوه و سبزی گرفته تا گوشت و شیر پس از تولید در چرخه‌های صنعتی به محصولات دیگری تبدیل می‌شوند که علاوه بر اینکه ارزش افزوده آنها افزایش می‌یابد بلکه از نظر جابجایی و توزیع نیز برای عرضه آماده‌تر می‌شوند. به عنوان مثال وجود صنایع لبنی در استان دو تأثیر بزرگ خواهد داشت از طرفی وجود این صنایع باعث اشتغال و افزایش تولید در استان می‌شود و از سوی دیگر این اطمینان را به دامداران می‌دهد که تولید شیر آنان توسط یک تولید‌کننده محصولات لبنی خریداری خواهد شد.
در زمینه گوشت و فرآورده‌های پروتئینی، کشتارگاه‌های صنعتی، صنعت دباغی و فرآوری پوست و چرم و همچنین صنایع بسته‌بندی نیز وضعیت همین گونه است به نحوی که ورود صنعت تبدیلی به هر زیر بخش باعث ثبات در تولیدات آن می‌شود.
* آیا مقیاس‌های تولید کشاورزی در استان آمادگی ورود صنایع تبدیلی را دارد؟
درخصوص مقیاس دو نکته وجود دارد؛ اول اینکه قرار نیست همه محصولات ورودی به یک صنعت صرفاً از استان کردستان تأمین شود و خریداری محصولات استان‌های همجوار نیز می‌تواند به تأمین مواد اولیه صنعت کمک کند. ثانیاً ورود صنعت تبدیلی به استان و ایجاد اطمینان در خرید محصولات کشاورزی باعث افزایش تولید آن می‌شود.
* شما صنایع کانی غیرفلزی را هم از جمله زمینه‌های صنعتی شدن استان خواندید. منظور از این صنایع چیست؟
معادن غیرفلز همچون سنگ، سیمان، ماسه، گچ و آهک و امثال آن را کانی غیرفلزی می‌گویند که در استان کردستان کم و بیش وجود دارند و با توجه به مصرف محصولات این نوع صنایع در کل کشور زمینه مناسبی برای گسترش آنها در استان وجود دارد.
گسترش این صنایع علاوه بر افزایش تولید و اشتغالزایی هزینه ساختمان‌سازی و عملیات عمرانی در استان را کاهش می‌دهد زیرا محصولات صنایع کانی غیرفلزی به دلیل سنگین بودنه هزینه حمل و نقل زیادی دارند و تولید آنها در داخل استان باعث کاهش بهای تمام شده آنها می‌شود.