به گزارش خبرگزاری خانه ملت (www.icana.ir)، دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با اعلام این مطلب که آثار هدفمندسازی یارانهها بر بخش سلامت حداقل باید در دو محور مورد ارزیابی قرار گیرد، این محورها را شامل آثار قیمتی و غیرقیمتی دانست و در توضیح این آثار قیمتی آورده است: این آثار از هرگونه تغییر در سقف اعتبارات مصوب برنامههای کشوری موجود در بخش سلامت شامل: بهداشت، درمان، آموزش و پژوهش ناشی میشود.
در توضیح آثار غیرقمیتی نیز آمده است: آثار غیرقیمتی ناشی از هرگونه تغییر در عوامل اجتماعی موثر بر سلامت همه جانبه افراد است که غالبا به صورت پیامدهای امید به زندگی، بروز و شیوع بیماریها، مرگ و میر، فقر، اشتغال، مسکن، تغذیه، سطح سواد و نظایر آن بروز مییابند.
در ادامه این گزارش آمده است: آثار هدفمندسازی یارانهها بر بخش سلامت میتواند متناسب با زمان بروز نتایج اجرایی آن نیز در دو بخش کوتاهمدت و بلندمدت مورد بررسی قرار گیرد.
این گزارش آثار کوتاه مدت را به نوبه خود به آثار مستقیم و آثار تبعی تقسیم کرده و آورده است: آثار مستقیم ناشی از تغییرات افزایشی در مولفههای اصلی اثرگذار بر قیمت کالاها و خدمات در نتیجه تغییر در نرخ تورم عمومی و قیمت تمام شده است و آثار تبعی ناشی از آثار روانی موثر بر رفتارهای بهداشتی مصرفکنندگان در قبال افزایش واقعی قیمتها و بروز نرخهای کاذب کالاهای اصلی و پشتیبان که به «اثر سایهای» معروف است.
در توضیح آثار بلند مدت نیز آمده است: این آثار به علت دشواری محاسبه نیازمند انجام مطالعات گذشتهنگر، وسیع و چند بعدی به منظور اثبات همبستگی معنیدار و تقارن زمانی بروز شیب تغییر در شاخصهای سلامت، متناسب با میزان ناپایداری درآمدها و دیگر مولفههای اقتصادی جامعه هستند و غالبا به صورت درصد بیان میشوند، به طور مثال:
-گزارش سال 1990 کره شمالی، از کاهش نرخ بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان معده و کبد و در مقابل افزایش نرخ خودکشی متناسب با افت شاخصهای درآمدی طی یک مطالعه گذشتهنگر پنجساله حکایت دارد.
-گزارش 1950و1980 هلند، افزایش شدید میزان مرگ و میر ناشی از تغییر همزمان فاکتورهای فرهنگی و اقتصادی را نشان میدهد.
-نتایج تحریم کوبا زیرساختهای بهداشتی را دگرگون ساخته و سطح تغذیه عمومی را به شدت کاهش داده است.
-در یوگسلاوی در سال 1975 مرگ و میر نوزادان در تحول اقتصادی به شدت افزایش یافت و رابطه مستقیم نرخ کم خونی فقر آهن با تغییر شاخصهای درآمدی اثبات شد.
-در پرو به دنبال بحران اقتصادی سال 2002 مرگ و میر نوزادان تا 2/5 درصد رشد داشته است.
در پایان این گزارش آمده است: بنابراین پیشبینی میشود اگر با آزادسازی قیمتها توجه کافی به مواد خوراکی اصلی خانوار ایرانی نشود، با افزایش قیمت کالاهای اساسی و ثابتماندن درآمدها در جوامع شهری و روستایی، ناامنی غذایی و سوء تغذیه افزایش یابد و لذا به منظور کاهش خطرات ناامنی غذایی و پیشگیری از سایر آثار ناخواسته هدفمندسازی یارانهها بر سلامت مردم، اتخاذ برخی سیاستها از جمله در زمینه مشارکت هر چه بیشتر بخش سلامت در اجرا، اصلاح سیاستهای بیمهای و تعرفهگذاری حمایتی بر خدمات سلامت، بالابردن سطح دانش عمومی مردم، ترویج زندگی سالم و... پیشنهاد میشود.