به گزارش خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، محمد جواد ظریف در نشست علنی نوبت عصر امروز (دوشنبه، 7 مردادماه) مجلس شورای اسلامی، در پاسخ به سوال تعدادی از نمایندگان درباره سهم ایران از بستر و زیر بستر دریای خزر، گفت: حساسیت جمهوری اسلامی ایران به تمامیت ارضی و استقلال کشور است، اگر به تاریخ معاصر ایران دقت کنید تنها حکومتی که حتی یک وجب از خاک و آب ایران را مورد مذاکره قرار نداد، نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است، اگر سلسله پادشاهی های قبل را مورد بررسی قرار دهید روشن است که در همه دوران ها بخش هایی از سرزمین ایران از کشور جدا شده ولی در نظام جمهوری اسلامی ایران علیرغم جنگ تحمیلی و فشارهای فراوان یک وجب از خاک ایران جدا نشده و این افتخار بزرگی برای رهبری و مردم ایران است که در برابر همه فشارها مقاومت کرده است.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران از ابتدای فروپاشی دولت شوروی تمام توان خود را برای حفظ منافع به کار گرفت و بنده به عنوان معاون حقوقی وزارت امور خارجه در دهه 70 شمسی اولین اجلاس حقوقی دریای خزر را برگزار کردم و بعد از آن با هدایت شورای عالی امنیت ملی برای 25 سال مسئولیت مذاکرات را به عهده داشتم.
وی با تاکید بر اینکه ما در مذاکرات به دنبال حفظ حق جمهوری اسلامی ایران بوده ایم، افزود: در تمام این سال ها جمهوری اسلامی با اصرار بر حقوق خود دنبال حفظ تمام منافع ملی بوده است، پروتکل هایی هم درباره محیط زیست و موضوع ماهیگیری و حفظ آبزیان دریای خزر در این مدت به تصویب رسیده است.
ظریف ادامه داد: کنوانسیون جامع حقوقی دریای خزر در سال های 95 و 96 مراحل نهایی مذاکرات را طی کرد و در سال 97 بعد از تصویب شورای عالی امنیت ملی این کنوانسیون امضا شد.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: مذاکرات مربوط به کنوانسیون مذکور در طول 25 سال انجام شد و در سال های 94، 95 و 96 به نتیجه رسید و در سال 97 تنها به امضای سران کشورها انجامید. مراحل قانونگذاری برای تصویب این کنوانسیون باید طی شود اما پیش از آن مراحل اولیه برای ارائه لایحه باید در دولت انجام گیرد.
وی با تاکید بر اینکه هیچ چیزی بدون تصویب مجلس نهایی نخواهد شد، گفت: در کنوانسیون موضوعی در ارتباط با تعیین سهم نیامده زیرا در این خصوص به نتیجه نرسیدیم و مصوب شد براساس قراردادهای دوجانبه عمل شود. با توجه به مشکلاتی که در ارتباط با زیربستر در دهه 70 بروز پیدا کرد در مورد روی آب توافق شد لذا تاکید شد تا درباره تقسیم ، هر 5 کشور به توافق برسند.
ظریف ادامه داد: در کنوانسیون برای ترسیم خط مبدا سواحل دریای خزر در ایران وضعیت مناسب دیده نشد زیرا سواحل ما برخلاف سواحل سایر کشورها صاف است لذا تاکید کردیم خط مبدا مورد توافق همه کشورها قرار گیرد.
وزیر امور خارجه با اشاره به ماده یک کنوانسیون جامع حقوقی دریای خزر تصریح کرد: براساس این ماده کشورهایی که خط سواحلشان در وضعیت نامناسب قرار دارد باید از وضعیت ویژه برخوردار شوند در اعلامیه صادر شده کنوانسیون نیز گفته شد که این بند مربوط به جمهوری اسلامی ایران است بنابراین دیگران نمی توانند بدون حضور ما تصمیم بگیرند و براساس ترتیبات گذشته خط مبدا خود را ترسیم کنند.
وی یادآور شد: در کنوانسیون حقوقی ترتیبات زیست محیطی، کشتیرانی، تعیین حدود و خط مبدا 10 و 15 مایلی برای ماهیگیری انجام شده است. سیاست ایران، سیاست نزدیکی با همسایگان و رابطه خوب با آن ها است این توافق هم چنین موضوعی را تضمین می کند، همچنین مانع می شود پهنه دریای خزر به محیطی برای حضور بیگانگان به ویژه آمریکایی ها تبدیل شود.
ظریف تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در رابطه با مسائل سرزمینی، تمامیت ارضی و آب های کشور با هیچ کس تعارف ندارد و به دنبال حفظ افتخار 40 ساله خود است، دولت نیز متعهد بوده و قطعا مجلس حرف آخر را خواهد زد.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: مجلس پس از تعیین خط مبدا کنوانسیون را تعیین تکلیف خواهد کرد زیرا به نظر ما پیش از آن تصمیم گیری دشوار است. ما توافق کردیم خلاف اصول کنوانسیون عمل نشود اما در عین حال این تصمیم را گرفتیم تا زمانی که خط مبدا تعیین نشده لایحه ای به مجلس ارائه نکنیم.
ظریف افزود: ما با اجازه شورای عالی امنیت ملی کنوانسیون را امضا کردیم و تمامی مراحل به تائید مقام معظم رهبری رسیده است و امضا پس از این مراحل انجام شده البته تصویب نهایی به نظر مجلس موکول خواهد شد.
روابط بین‌الملل بر پایه حمایت از منافع ملی
ظریف در ادامه یادآور شد: روابط بین الملل بر اساس اعتماد نیست بلکه بر اساس حمایت از منافع ملی بوده و ما هیچ‌گاه منافع ملی‌مان را به هر دلیلی به حراج نمی‌گذاریم، هیچ کشوری هم نمی‌تواند چشم طمع داشته باشد. ایران با کشورهایی که با ما دشمنی نمی‌کنند رابطه خوب برقرار کرده و با روسیه نیز رابطه راهبردی و دوستی داریم.
وی با تأکید بر اینکه هیچ‌کس برای منافع ملی ما دل نمی‌سوزاند، افزود: ما در مذاکرات تمام موارد مرتبط با منافع ملی را در نظر گرفتیم، موضوع محیط زیست نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است لذا در کنوانسیون تأکید کردیم، تصویب کنوانسیون رژیم حقوقی منوط بر تصویب پروتکل الحاقی است.
وزیر امور خارجه به موضوع امنیت دریای خزر اشاره کرد و گفت: امنیت دریای خزر به 5 کشور ساحلی سپرده شده و این به معنای حضور بدون اجازه نیروهای دریایی سایر کشورها تا ساحل ایران نیست، در واقع این کنوانسیون اجازه نمی‌دهد سایرین بدون اجازه وارد آب‌های سرزمینی و حتی وارد مرز 15 مایلی ما شوند.
این عضو کابینه دولت دوازدهم با بیان اینکه کنوانسیون با چشم باز امضا شده است، تصریح کرد: علیرغم تبلیغات سلطنت‌طلبان در رژیم گذشته که حتی یک کشتی ایرانی تا مرز حسین قلی آستارا نرفته است، مشاع بودن نیز مبنای حقوقی ندارد زیرا در دریای سرزمینی و منطقه ویژه کشورهای ساحلی دارای حق مالکیت و حق ویژه ماهیگیری هستند بنابراین بحث 50 درصد هیچ‌گاه در کنوانسیون نیامده و این حق را برای هیچ‌کدام از طرفین ایجاد نکرده است.
ظریف خاطر نشان کرد: جمهوری اسلامی ایران تنها حکومتی است که در تاریخ معاصر ایران یک وجب از سرزمین را علیرغم فشارها از دست نداده است، در مورد موضوع بستر و زیربستر نیز واقعیت مسئله را روشن کرده، بین قزاقستان و روسیه درباره قسمت شمالی توافقی صورت گرفته اما ما اجازه ندادیم درباره محیط جنوبی که به ایران هم مربوط است توافق یا اکتشافی انجام شود البته با آذربایجان به توافقاتی رسیدیم و موضوعات را با ترکمنستان هم مطرح کردیم.
وی تأکید کرد: در دولت جمهوری اسلامی ایران تمامیت ارضی و سرزمینی به عنوان امر مقدس مورد تأکید رهبری، نمایندگان، ریاست جمهوری، شورای عالی امنیت ملی و وزارت خارجه است و ذره‌ای هم عقب‌نشینی نخواهیم کرد.
مذاکرات حقوقی دریای خزر در زمان اوج قدرت جمهوری اسلامی ایران
وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه مذاکرات درباره دریای خزر در زمان اوج قدرت جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته است، گفت: با این حال ما معتقدیم امروز نیز در حوزه میدانی و بین‌المللی در اوج قدرت هستیم و آمریکا علیرغم هزینه‌های فراوان و محکومیت ایران در محیط بین‌الملل نتوانسته به اهداف خود دست یابد.
این عضو کابینه دولت دوازدهم تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در موارد حضور نظامی و ورود به منطقه و حتی دریای سرزمینی سیاست‌های خود را تثبیت کرده است، کنوانسیون پس از تعیین خط مبدأ قطعاً باید مورد نظر مجلس قرار گیرد و اگر دوستان آن را نپذیرند ما به 4 کشور مصوبه مجلس را اعلام خواهیم کرد هر چند شرایط خوبی نخواهد بود اما مجلس تصمیم‌گیری نهایی را انجام می‌دهد./
پایان پیام