جهانبخش امینی در این گفت و گو نیز دغدغههای خود را درباره برخی مشکلات موجود بر سر راه کشاورزی استان بیان کرده و کشاورزی سنتی را یکی از دلایل عدم توسعه این بخش عنوان میکند. وی معتقد است که به دلیل عدم وجود صنایع تبدیلی کافی در جوار مراکز تولید روستایی، روستاییان مجبور به فروش محصولات خود در فصل برداشت هستند و خریدهای تضمینی دولت هم در این خصوص چارهساز نبوده است. بخشی از گفت و گوی نشریه «باختر کرمانشاه» با امینی نیز حول و حوش زیرساختهای فرهنگی و عمرانی استان صورت گرفت که نظرات وی را در این زمینه میخوانید:
به نظر میرسد پروژههای عمرانی یکی از مهمترین مواردی است که باید در بودجه استان مد نظر قرار بگیرد. امسال وضعیت بودجه عمرانی چگونه بود و نیازهای اصلی برای صرف این بودجه را شامل چه مواردی میدانید؟
چند شب پیش در استانداری و در حضور رئیس و اعضای کمیسیون عمران کرمانشاه گفتم که نماد بیتوجهی به این استان را باید از چند حوزه جهتگیری کرد. یکی از آنها بیمارستان دکتر کرمانشاهی ا ست که سی سال از کلنگ زنی آن میگذرد و تازه امسال قرار است افتتاح بشود. شما در نظر بگیرید که سی سال دیگر عمر مفید یک ساختمان نیست و مواد اولیه و مصالح آن در واقع نیمه عمر واقعی خودشان را از دست دادهاند. یکی دیگر از مسائلی که وجود دارد، بحث راهآهن است که باید چند سال قبل به پایان میرسید. اینها همه نشان میدهد که خوشههای تخصیصی به برخی پروژههای زیرساختی مثل راهآهن، سدها، چهاربانده کردن راهها و .. . بودجههایی است که میتواند تعهد ایجاد کند اما متأسفانه همیشه در ماههای پایانی سال به علت جابجایی بودجه از بخش عمرانی به جاری، ما با کمبود اعتبارات عمرانی مواجه میشویم و این موضوع باعث شده که ما هیچ گاه شاهد اختصاص صد در صد بودجههای عمرانی در لایحه بودجه نباشیم و بسیاری از پروژههای ما ضربه بخورد. به همین خاطر اگر هم امسال بودجهای به پروژههای عمرانی ما تخصیص پیدا کرده، ما این نگرانی را داریم که همان بودجه متوسط اختصاص پیدانکند.
به طور مثال دانشگاه صنعتی ما باید با دانشگاه همدان آغاز به کار میکرد در حالیکه دانشگاه همدان امروز در مرحله پذیرش دانشجو است و دانشگاه صنعتی کرمانشاه تنها 10-20 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. اینها همه دلایل و نمادهایی است که نشان میدهد ما در استان با کمبود اعتبارات عمرانی مواجه هستیم و این ناشی از اعتبارات قطره چکانی است که با توجه به رشد تورم در جامعه، هیچ وقت بودجه اولیه پیشبینی شده تحقق پیدا نمیکند. این مشکلات دراستان باعث شده که هزینه تمام شده پروژهها با پیشبینی اولیه متفاوت باشد. اینها همه در بحث اشتغالزایی و توسعه استان و افزایش سرمایه ملی استان تأثیر منفی میگذارد.
گویا امسال بودجه فرهنگی استان افزایش پیدا کرده است. از نظر شما اولویتهایی که برای صرف این بودجه در زمینههای فرهنگی وجود دارد شامل چه مواردی است؟
امسال اولویت اول لایحه بودجه، بودجه فرهنگی است و با توجه به اینکه بودجه فرهنگی از بودجه عمرانی جداست، اگر ما بودجه فرهنگی را صرف زیرساختهایی مثل فرهنگسرا، مراکز آموزشی، علمی و یا فرهنگی مثل کتابخانهها کنیم، مشکلی به وجود نخواهد آمد. اما نگرانی من از این است که اولویت بودجه به کار اردو، برگزاری همایش و سخنرانیها تعلق بگیرد و در پایان سال هم شاهد این باشیم که تحولی در حوزه فرهنگ بوجود نیامده است. البته من نمیگویم که اردو و یا تشکیل سمینار لازم نیست، ولی اگر برای ساختار فرهنگی به صورت بنیادی برنامهریزی صورت نگیرد، اینها به طور مقطعی رشد میکنند و به طور مقطعی هم دچار افول خواهند شد و ما آثار مثبت آنها را احساس نخواهیم کرد. این است که باید دراین حوزه زیرساختهای دانش فنی و عمرانی هم مورد توجه قرار بگیرد. نباید مباحث فرهنگی را به عنوان یک کار سطحی مد نظر قرار بدهیم. فرهنگ باید به صورت زیربنایی مورد برنامهریزی و کارشناسی قرار بگیرد. اعتقاد من بر این است که حوزه فرهنگ مثل سازمان تبلیغات، وزارت ارشاد، آموزش و پرورش، دانشگاهها و. . باید یک برنامهریزی استراتژیک داشته باشند و این موضوع را مورد بررسی قرار بدهند که اگر بخواهیم در حوزه فرهنگ تعهد ایجاد کنیم، به چه چیزهایی نیاز داریم و بعد آن موارد را برای تسریع در قانون برنامه پنجم که در شرف تصویب است به مجلس پیشنهاد بدهند تا در افق 5 ساله چشمانداز روشنی در بخش فرهنگ داشته باشیم. این است که هرچقدر این مسائل کارشناسیتر انجام بشود، هم برای مجلس و هم برای مجریان و دولت سهلتر و راحتتر خواهد بود و مردم هم آثار مثبت آن را خواهند دید. در این زمینه خود دولت باید با مراکز علمی، نخبگان و صاحبان اندیشه هم اندیشی داشته باشد و نمایندگان هم همکاری لازم را داشته باشند تا بودجههای تخصیص داده شده به حوزه فرهنگ در استان خودش هزینه بشود.
وضعیت استان در زمینه کشاورزی چگونه ا ست و چقدربا آنچه که ایده آل یک قطب کشاورزی است فاصله دارد؟
کشاورزی حرف اول ماست. ما قطب کشاورزی هستیم و نزدیک به هفتصد تا هشتصد هزار هکتار زمین آماده کشت دیمی دراستان وجود دارد. یعنی 20 درصد زمینهای زیر کشت کرمانشاه آبی است. در صورتی که ما حدود 7 درصد آب کشور را در استان دارا هستیم که اکثر رودخانههای آن نیز به کشور عراق سرازیر میشود. در این زمینه سدهایی که ما بر ساخت آن تأکید داریم و در دست اقدام است، اگر به بهره برداری برسد و بودجه کافی به آنها اختصاص پیدا کند، کمک بسیار مؤثری در امر اشتغالزایی خواهد بود چرا که هر هکتار زمین آبی برای دو نفر ایجاد اشتغال میکند و هر 15 هکتار زمین دیم تنها برای یک نفر، به همین خاطر اگر این هشتصد هزار هکتار زمین دیمی که امروز داریم تبدیل به زمینهای آبی بشود، هم در زمینه اشتغال و هم افزایش محصول تأثیر خواهد داشت و اینها به نفع کشاورز و کشور است چرا که کرمانشاه میتواند 30 تا 40 درصد غذای کشور را تأمین کند. ما الان واردکننده بسیاری از محصولات کشاورزی هستیم در حالیکه کرمانشاه زمینههای مساعدی در حوزه باغداری دارد.
واردات برخی محصولات کشاورزی در چند سال اخیر ضررهای زیادی را بر برخی باغداران کشور وارد کرد. به طوریکه چندی پیش بحث اختصاص یارانه به باغداران در مجلس مورد توجه قرار گرفت. باغداران استان کرمانشاه چقدر در این زمینه متضرر شدند؟
همه ما میدانیم که باغداری امروز با صنعت عجین شده و نیاز به تکنولوژی و آموزش روز دارد تا باغات ما از این حالت سنتی و خانواری بیرون بیایند. متأسفانه بسیاری از باغات ما در این چند سال به علت خشکسالی از بین رفتند و هم مردم و هم کشور ضرر دیدند. از طرف دیگر بسیاری از میوههایی که از باغات ما برداشت میشود به علت عدم آموزش صحیح در زمینههای مختلف از جمله تغییر اصلاحنژاد اصلاً قابل نگهداری نیستند و این مسئله نیازبه اقدامات خاص مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی دارد. ما الان بهترین انگور را در استان داریم که فسادپذیر است و 3-4 روز بیشتر در بازار نمیماند. درحالیکه میتوانیم گونههای مختلف انگور را که استحکام بیشتری در برابر گرما داشته باشد و نگهداری آن آسانتر باشد در استان برداشت کنیم. خرما، لیموشیرین، انار و گردو از محصولات دیگری است که زمینههای پرورش آن در استان وجود دارد درحالیکه ما مثلاً از چین گردو وارد میکنیم. من چندی پیش در زمان برداشت محصول از یک باغ سیب بازدید کردم و درآنجا دیدم که یکی از کشاورزان شاید چیزی حدود 200 تن سیب درختی را زیر نایلون نگهداری میکرد. مشخص است که این محصولات همه فاسد خواهند شد. این کشاورز میگفت: من نه پول خرید صندوق و بستهبندی این سیبها را دارم و نه انباری که بتوانم از آنها نگهداری کنم.
این عدم برنامهریزی معمولاً در کدام دوره از کاشت، داشت و برداشت بیشترین ضربه را به حوزه کشاورزی و باغداری ما وارد کرده است؟
همه این مسائل نشان میدهد که ما برنامهریزی برای زمان بعد از برداشت محصول نداریم. یعنی در بحث کشت و داشت خوب عمل میکنیم ولی در زمان برداشت، وزارت کشاورزی برنامهریزی درستی برای محصولات ندارد. این است که کشاورزان دچار ضرر و زیان میشوند و اینها همه موجب عدم انگیزه در آنها میشود. مثلاً میبینیم که یک سال پیاز کاشت میشود و روی دست مردم میماند و سیب زمینی کم میشود. سال بعد پیاز نمیکارند و سیبزمینی میکارند و پیاز نایاب میشود و سیب زمینی روی دستشان میماند. یعنی چشمانداز کار کشاورز ما مشخص نیست. ما در استانی مثل کرمانشاه نیاز به صنایع تبدیلی داریم تا ارزش افزوده را بالا ببریم و باید در مباحثی مثل نگهداری، حمل و نقل، تغییر صلاح نژاد، حمایت از کشاورزان بعد از برداشت و توسعه صنایع تبدیلی به یک برنامهریزی درست برسیم.
پیشبینی میکنید بحث هدفمند کردن یارانهها چه تأثیری بر حوزه کشاورزی در استان داشته باشد؟
مسلماً اگر در بحث افزاش یارانهها تدبیر درستی اندیشیده نشود، ما در برخی زمینهها با مشکلاتی روبهرو خواهیم بود. مثلاً در حوزه برق به دلیل اینکه کشاورزان ما چاههای برقی دارند، اگر بخواهند تعرفه برق آزاد پرداخت کنند، مجبور میشوند اصلاً سیستم کشاورزی و زمین را رها کنند. در بحث مصرف گازوییل هم به مواردی مثل تراکتور و کمباین وابسته است که نیاز به برنامهریزی دارد و موضوع دیگر خرید تضمینی برخی محصولات است که باید مراقب باشیم دچار مشکل نشوند. از همه مهمتر بحث آرد است. همه ما میدانیم که مصرف اصلی کشاورزان ما آرد است و باید عنایت ویژهای در بحث آزادسازی یارانه آرد صورت بگیرد تا این قشر دچار مشکل افزایش ناگهانی قیمت نان نباشند.