این جملات بخشی از گفتههای محمدکریم عابدی نماینده مردم فردوس و طبس در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با روزنامه خراسان جنوبی است. وی تأکید زیادی بر فرهنگ، تحصیل و برنامهریزیهای بلندمدت دارد. او معتقد است بیشترین موانع و مشکلات پیشروی استان، مسئله فرهنگ، قاچاق مواد مخدر و مهاجرت روستاییان است. عابدی جزو معدود نمایندگانی است که به عنوان نماینده 2 استان خراسان جنوبی و یزد در خانه ملت و در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در حال فعالیت است.
به نظر شما با چه برنامهای میتوان استان خراسان جنوبی را به شاخصهای توسعه نزدیک کرد؟
هرکاری با برنامهریزی دقیق و هوشمندانه و اجرایی کردن آن برنامهها و در ادامه نظارت مستقیم بر اجرای برنامههاست که در یک سند پیشرفت و توسعه برای هر بخش، شهرستان و استان راههای رسیدن به توسعه مححق میشود اما ما باید در گام نخست مشخص کنیم که استان چه ظرفیتهایی دارد و از ظرفیتها چگونه میخواهیم استفاده کنیم. در واقع این ظرفیتها را باید از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کنیم. آیا این استان باید صنعتی باشد؟ سرمایهگذاریها باید با در مواد غذایی، خودروسازی یا... باشد؟ به طور کلی باید ظرفیتهای استان را شناسایی و سپس سرمایهگذاریهای لازم را انجام دهیم. مثلاً باید بدانیم که ظرفیت معادن استان چگونه است؟ یا مثلاً ماشینآلات صنعتی میتواند به توسعه استان کمک کند؟ همه اینها باید در تمام ابعاد شناسایی شوند در واقع پروژههایی احداث کنیم که توجیه اقتصادی داشته باشند.
آیا تا به حال این اقدامات در استان انجام شده است؟ اگر شده چه نتیجهای داشت؟
ما بیش از حد از طرفیتهای دولت استفاده میکنیم اما باید از سرمایهگذاران بخش خصوصی استفاده کنیم. استان تا به الان از سرمایه دولت و خزانه کشور استفاده کرده است اما باید از سرمایهگذاران بخش خصوصی استفاده کنیم البته این درست است که استفاده از منابع دولت باعث اشتغالزایی میشود اما به زودی خاموش میشوند چراکه برنامهریزیهای کوتاهمدت نتایج بلند مدتی نخواهند داشت. مسئولان استان باید در این زمینه همکاری کنند و استان را به سمتی پیش ببرند که در راه رسیدن به توسعه باشد.
با توجه به مواردی که اشاره کردید اگر بخواهید به مسئولان اجرایی تأکید کنید که بر اولویتهایی برای توسعه استان تمرکز کنند چه اولویتهایی را مد نظر دارید؟
ما باید بدانیم برای انجام هر کاری چقدر سرمایهگذاری لازم است. مثلاً اگر قرار است در بخش خدمات سرمایهگذاری شود باید بدانیم چه نوع خدماتی باید ارائه شود. همین طور در بخش کشاورزی، با توجه به خشکسالیهای به وجود آمده باید از روشهای نوین آبیاری و کشت استفاده کنیم. با کشت صنعتی تولیدات چهار برابر خواهد شد. اگر 5 هزار متر زمین را به کشت گلخانهای اختصاص دهیم برابر با 50 هزار متر کشت معمولی تولیدات ما افزایش پیدا میکند. استان خشکی مانند خراسان جنوبی باید به سمت تجمیع زمینهای کشاورزی و استفاده از روشهای نوین کشاورزی حرکت کند. باید ظرفیتهای موجود در این استان را اصلاح کنیم. این استان، استانی دانشمدار است باید بخشهای علمی را افزایش دهیم بهترین محصول این استان نیروهای تحصیل کرده و فرهیخته است. برخی از افراد آموزش را یک هزینه میدانند اما به عقیده من یک تولید است. ما در استان مراکز پژوهشی و مدارس تیزهوشان کم داریم. دانشگاهها و مراکز آموزشی را باید افزایش دهیم در واقع باید فرهنگ استان را اصلاح کنیم، فرهنگ استان خراسان جنوبی یعنی پشتکار، تلاش و انگیزه.
شما از افزایش دانشگاهها صحبت کردید، افزایش دانشگاهها هم یعنی افزایش دانشجو فکر نمیکنید پس از فارغالتحصیلی این دانشجوها ما با خیل عظیم بیکاران تحصیل کرده روبهرو خواهیم شد؟
من فکر نمیکنم این گونه باشد ما این دانشجوها را به جامعه تزریق میکنیم. اگر سیستم آموزش عالی ما هوشمند باشد که متأسفانه نیست همزمان با صنعت و کشاورزی و نیازهای جامعه باید هماهنگ باشد و اگر این طور بود فارغالتحصیلان مستقیماً سر کار میروند. این سیستم باید در مناطق محروم اجرا شود که آموزش عالی رشتههای مرتبط با نیازهای آن منطقه ارائه کند. مثلاً بعضی از رشتههای دانشگاهی که اینجا وجود دارد، رشته دانشگاهی نیست و استان نیز به آنها نیازی ندارد. ما به آموزش عالی نیاز داریم که هدایت شده باشد و بتواند دانشجوها را نیز به سمت اشتغال هدایت کند. سند توسعه استان که مسئولان در حال بررسی آن هستند و مجلس هم علاقهمند است که استانها و شهرستانها با با برنامه پنجم و سند چشمانداز هماهنگ باشند.
مهمترین موانع پیش روی توسغه استان خراسان جنوبی چیست؟
به عقیده من بیشترین موانع استان در بخش فرهنگ است. در این مدت اخیر نفوذ فرهنگهای بیگانه و به ویژه رواج وهابیت افزایش داشته است. همچنین افزایش جمعیت در مرکز استان نیز معضل بزرگی است البته ما با رئیس شورای عالی شهر اخیراً بحثی داشتیم که در آن جلسه تأکید کردم که راه توسعه کشور از روستاها میگذرد در واقع راهی جز این نیست واحد کوچک ما در کشور روستاها هستند اما ما همه چیز را برعکس تنظیم کردهایم. تمام کارهای بزرگ را در شهرهای بزرگ انجام میدهیم که این کار اشتباهی است. مثلاً در بیرجند که در حال حاضر مرکز استان است ما شاهد افزایش جمعیت هستیم اما قبل از اینکه مرکز استان شود جمعیت زیادی نداشت. مدیران نیز باید برای اشتغال افراد در مرکز استان برنامهریزی داشته باشند تا دچار مشکل نشویم در واقع برای 10 تا 15 میلیون نفر اشتغالی ایجاد کنند که خارج از مرکز استان باشد. استان باید چابک باشد و باید کاری کنیم که مهاجرت معکوس نداشته باشیم. در واقع یکی دیگر از مشکلات و موانع استان، قاچاق مواد مخدر و انسان، ورود بیماریهایی مانند تب برفکی که اخیر شیوع پیدا کرده و به بسیاری از دامها آسیب رسانده است و مهاجرت روستاییان به شهر و مرکز استان است. مسئله جوانان نیز که جای خود را دارد؛ اشتغال، ازدواج و تحصیل مواردی هستند که باید برای جوانان فراهم شود. باید با جوانان هوشمندانه رفتار کرد.
چه راهحلی برای برطرف کردن این مشکلات وجود دارد؟
با نباید به ظرفیتها و کمکهای دولت تکیه کنیم بلکه باید از پتانسیلی که در جوانانمان وجود دارد استفاده کنیم. مثلاً در همین استان خودمان از جوانان تحصیلکرده خود استان استفاده کنیم. در بشرویه آمار داده شده است که 53 نفر مهندس کشاورزی بیکار هستند، از آن طرف ما 40 چاه کشاورزی داشتیم که استفادهای از آنها نمیشد اما این مهندسان کشاورزی به کمک این کشاورزان گرفته شدند که در اغلب کارهای کشاورزی نیز به کشاورزان مشورت میدهند. این خود میتواند انگیزهای برای جوانان باشد. در جلسه مجمع نمایندگان پیشنهاد شد که یک شرکت توسعه راهبردی استان که یک شرکت مادر تخصصی است تأسیس شود به این دلیل که جایش در استان واقعاً خالی بود و نیاز اساسی به این شرکت داشتیم. به عبارت دیگر باید شرکتی باشد که بازار و بورس را راهبیندازد و مردم استان بتوانند در آن سرمایهگذاری کنند، در این صورت میتواند کمک بزرگی هم به استان و هم به مردم استان بکند.
آیا زیرساختهای مناسب این شرکت در استان وجود دارد؟
از این لحاظ ما مشکلی نداریم. بخش نرمافزاری که مدیریت است فراهم شده و بخش سختافزاری که همان سرمایهگذاری است نیز در حال انجام است به طوری که این طرح در بشرویه راه افتاده و پذیرهنویسی شده است در طبس نیز این کار صورت گرفته و در سرایان نیز در حال پیشرفت است.