متوسط میزان بارندگی در استان کهیلویه و بویراحمد720 میلیمتر است که با توجه به مساحت 16246 کیلومتر مربعی استان حجم کل نزولات جوی بالغ بر 11/7 میلیارد مترمکعب است و از این میزان پس از فعل و انفعالاتی نظیر نفوذ، تبخیر و تعرق و همچنین رواناب ورودی از حوزههای مجاور نهایتاً حدود 8/46 میلیارد متر مکعب رواناب سالانه در استان جاری است. همچنین پتانسیل آب زیرزمینی استان حدود 745 میلیون متر مکعب است.
با این حال بحران آب، زندگی در روستاهای کهکیلویه و بویراحمد را با مشکل مواجه کرده و روستاییان همچنان چشمانتظار کمک مسئولان هستند. در حالی بحران آب، روستاهای این استان را فراگرفته است که سالانه بالغ بر 8 میلیارد مترمکعب آب شیرین روان از استان خارج میشود.
البته این مشکل تا حد زیادی رفع و روستاهای دورافتاده از نعمت آب آشامیدنی بهداشتی برخوردارشدند. مردم روستاهای این استان به ویژه زنان و دختران که بارسنگین مسئولیت تأمین آب را از چشمهها و چاههای اطراف روستا برعهده داشتهاند اکنون با خوشحالی و رضایتمندی از رفع مشکلات کمبود آب آشامیدنی به آینده خود امیدوارند اما این مشکل همچنان وجود دارد.
در همین زمینه نمایندگان استان با روزنامه امید مردم گفت و گو کرده اند:
توجه به زیرساختها مشکل را حل میکند
سیدعلیمحمد بزرگواری نماینده مردم کهکیلویه و بهمئی گفت: پروژههای آبرسانی در نقاط مختلف روستاهای دورافتاده استان کهکیلویه وبویراحمد بیانگراین موضوع مهم است که دولت تا چه اندازه نسبت به رفع مشکلات روستائیان، انجام خدماترسانی شایسته و تأمین امکانات اولیه درروستاها تأکید داشته است.
وی افزود: به دلیل مشکلات فراوان ازجمله نبود آب آشامیدنی سالم بسیاری از مردم به ویژه جوانان به شهرهای مختلف استان و حتی خارج ازآن مهاجرت میکردند.
وی نیاز اصلی مردم شهرستانهای کهکیلویه و بهمئی را جادههای ارتباطی و آب آشامیدنی و کشاورزی عنوان کرد.
وی تأکید کرد: استاندار در ارتباط با جادههای ارتباطی و آب آشامیدنی، تلاشی پیگیر و جدی دارد و از همه مدیران استانی هم انتظار میرود این دو موضوع را در سطح استانی و ملی پیگیری کرده و در جایگاههای تصمیمگیری در دستور کار قرار دهند.
وی افزود: مشکل کمبود آب آشامیدنی در روستا ی گنبدبردی از توابع شهرستان بهمئی به حدی بود که حتی شرکت آب و فاضلاب امکان اینکه بتواند ازطریق تانکرهای سیارآب شرب این روستا را تأمین کند وجود نداشت.
وی با اشاره به تعداد مخازن آب شرب در مدار بهرهبرداری استان گفت: 21 مخزن با گنجایش 63 هزار مترمکعب در مدار بهرهبرداری است و نیز تعدادی دیگر با گنجایش 30 هزار مترمکعب در حال ساخت است که با بهرهبرداری از این تعداد مخزن در سال جدید به نرم کشوری معادل هر نفر 25/1 مترمکعب مخزن خواهد رسید.
وی در ادامه عنوان داشت: در سال 1388 پروژههای فاز 2 و 3 تصفیهخانه فاضلاب شهر یاسوج، مخزن 2 هزار مترمکعبی شهر سیسخت، اصلاح و توسعه شبکه آب شهر مارگون و بهرهبرداری از پکیج تصفیه آب شهر لیکک و بهمئی به بهرهبرداری رسیدو در دیگر شهرهای استان پروژههایی در حال اجراست که در آینده نزدیک به بهرهبرداری میرسد.
بزرگواری گفت: به دلیل نبود زیرساختهای مناسب شهری از قبیل محدوده خدمات شهری، روستایی، حاشیهنشینی، بیتوجهی مردم به تأسیسات آب و تولید قطعات بیکیفیت وسایل مربوط به آب، مشکلاتی در سیستم آبرسانی به مشترکان در زمان بهرهبرداری به وجود میآید و برای رفع این موارد نیاز به عزم ملی و بالا رفتن فرهنگ عمومی مردم است و قطعاً با برطرف شدن این مشکلات بهرهوری و بهرهبرداری افزایش خواهد یافت.
وی با اشاره به اختصاص 80 میلیارد ریال برای ساخت سد تنگ سرخ کهکیلویه و بویراحمد افزود: با احداث این سد آب شرب درازمدت شهر یاسوج، آب بخشهای صنعت و گردشگری و هشت هزار هکتار از اراضی کشاورزی کهکیلویه و بویراحمد تأمین میشود.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا از اختصاص 80 میلیارد ریال اعتبار ملی برای احداث سد تنگ سرخ و تأمین آب شرب درازمدت شهر یاسوج را از مزایای احداث سد تنگ سرخ عنوان کرد و گفت: با احداث این سد همچنین آب بخشهای صنعت و گردشگری و هشت هزار هکتار از اراضی کشاورزی کهکیلویه و بویراحمد تأمین میشود.
وی با بیان آنکه عملیات اجرایی سدتنگ سرخ اواخر شهریور ماه 1389آغاز میشود، اظهار داشت: هماکنون مطالعه 8 سد در کهکیلویه و بویراحمد در دست بررسی است که سدهای چمشیر و تنگ سرخ ازجمله آنها به شمار میرود.
به گفته وی، احداث و بهرهبرداری از سد تنگ سرخ در وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم کهکیلویه و بویراحمد نقش بسزایی خواهد داشت.
وی حجم تنظیمی و ارتفاع این سد را به ترتیب 124 میلیون مترمکعب و 40 متر عنوان کرد و گفت: برای احداث بدنه سد تنگ سرخ 280 میلیارد ریال نیاز است.
تأمین آب با اجرای پروژهها
همچنین سیدقدرتالله حسینیپور نماینده مردم گچساران و بخش باشت اظهار داشت: از یک هزار و 795 روستا در استان، یک هزار و 331 روستا بیش از 90درصد روستاهای این استان از نعمت آب سالم برخوردارهستند.
وی خاطرنشان کرد: تعداد مشترکان روستایی این استان 41هزار و 598 خانوار بوده و 412 روستاهای فاقد آب سالم هستند که تلاش برای آبرسانی به آنان ادامه دارد.
وی شمار جمعیت روستایی فاقد آب آشامیدنی دراستان را 17 هزار و 769 نفر، جمعیت غیر تحت پوشش 120 هزارو 611 نفر و جمعیت تحت پوشش خود را 209 هزارو 238 نفر اعلام کرد و گفت: آب آشامیدنی روستاهای این استان از 103 حلقه چاه، 56 دهنه چشمه و یک رشته قنات تأمین میشود.
وی ادامه داد: تاکنون9 پروژه آبرسانی روستایی با 17میلیارد و 350 میلیون ریال به تصویب رسیده که همه اجرا شدهاند.
وی تعداد چاههای حفرشده توسط این شرکت را درآغازدولت نهم 100 مورد و در سال 88 را افزون بر184 حلقه عنوان کرد و گفت: در گذشته تعداد ایستگاههای پمپاژ آب واحد در روستاهای استان 11 مورد بوده که به 177 ایستگاه پمپاژ در سال 1388 رسیده است.
حسینیپور تعداد پروژههای آبرسانی به مناطق روستایی استان در سال گذشته را افزون بر 89مورد عنوان کرد و افزود: بسیاری از این پروژهها به بهرهبرداری رسیده و تعدادی هم آماده بهرهبرداری است.
وی با اشاره به اینکه سالانه حدود 8/46 میلیارد متر مکعب رواناب سالانه در استان جاری است تصریح کرد: ناگفته نماند که این میزان رواناب اشاره شده اکنون در استانهای پاییندست کهکیلویه و بویراحمد مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین باید توجه داشت که کل اراضی قابل کشت در استان ما حدود 230 هزار هکتار بیشتر نیست و در ارتباط با آب زیرزمینی هم از 745 میلیون متر مکعب پتانسیل موجود سالانه حدود 265 میلیون متر مکعب استحصال و مورد مصرف شرب، صنعت و کشاورزی قرار میگیرد.
وی گفت: آب و راه دو محور اصلی و نیاز واقعی برای توسعه استان است که هر دو آنها در اولویت کار قرار گرفته است. وی ادامه داد: شاخص قطعی توسعه در این استان مهار آبها و احداث راههاست که در اولویت کاری هستند، چراکه هم در سطح ملی و هم استانی تأثیرگذار است.
وی با بیان اینکه، توجه به راههای این استان به معنای شتاب بخشیدن به توسعه همه حوزههاست و این مسئله ضرورتی است تا استان را از بنبست درآورد، اظهار داشت: با همه شرایط سخت راهسازی در این استان، حرکتی تحولساز در بخش راهها صورت گرفته و پروژههای سنگین و نفسگیری در این بخش در دست اجراست.
وی در باره قابلیتهای آب استان هم گفت: با وجود متوسط بارندگی سه برابری میانگین کشوری، سالانه بیش از 5/8 میلیارد مترمکعب ظرفیت آب بعد از خوزستان دومین استان کشور هستیم، بهعلاوه وجود چشمههای آهکی با کیفیت برای ایجاد شهرکهای آب معدنی و سفرهای آب زیرزمینی برای آب آشامیدنی، بستهبندی و صنعتی و تأمین بخشی از آب شرب استانهای همجوار، وجود اراضی وسیع و خاک غنی برای کشاورزی و باغداری و از همه مهمتر ساختگاههای مناسب سدهای چندمنظوره و وجود آبشارها، رودخانهها و چشمهها و شرایط خوب برای پرورش آبزیان، شرایط را به گونهای ایجاد نموده که با بهکارگیری این ظرفیت میتواند استان را متحول کرد.
وی ادامه داد: با این همه پتانسیل و ظرفیت در بخش آب، باید برنامهریزی کرد و آب را به عنوان یکی از محورهای اساسی توسعه همه بخشها بهکار گرفت، که در این خصوص گامهای مهم و اساسی برداشته شده است.
حسینیپور تأکید کرد: برای توسعه و خدماترسانی بیشتر به همه مناطق استان باید دامنه مشارکت مردم وسیع و فراگیر باشد و باید مردم در کنار دولت و مسئولان برای سازندگی و پیشرفت تلاش کنند، چراکه بر اساس نظامنامهها، اولویتها برای خدماترسانی مشخص است و در توزیع اعتبارات و منابع باید اولویتها، شاخصها و مجوزها را مد نظر داشت.
استفاده از پتانسیلها برای رفع مشکل آب روستاها
ستار هدایتخواه نماینده مردم بویر احمد و دنا با بیان اینکه تعداد 30 پروژه ملی و استانی تأمین آب در دست اجراست گفت: تعداد 40 پروژه تأمین آب هم در دست مطالعه است که در آینده نزدیک با اتمام کار مطالعاتی به اجرای این پروژهها در صورت تأمین اعتبار نهایتاً حدود 3 میلیارد مترمکعب از میزان رواناب مهار و در استان مورد استفاده قرار میگیرد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر دو سد کوثر و شاهقاسم با حجم مخزنی به ترتیب 580 و 9 میلیون متر مکعب در استان در حال بهرهبرداری هستند و سد چم شیر نیز مطالعات آن شروع شده است و همچنین تعدادی سد از جمله سد تنگ سرخ، سد گل بابکان، سد آبزار پاتاوه، سد دمچنار و الگن از جمله سدهایی هستند که در حال مطالعه برای راهاندازی است.
هدایتخواه افزود: مصوباتی در زمینه آبها استان در سفر هیأت دولت به استان داشتهایم که آب منطقهای کهکیلویه و بویراحمد یکی از دستگاههای اجرایی است که به سهم خود بیشترین مصوبه را به خود اختصاص داده است.
وی گفت: تعداد 4 مصوبه اجرایی آب منطقهای استان داشته است که شامل اختصاص اعتبار به شبکه آبیاری دشت لیشتر که این شبکه در حال اجراست و پروژههای دیگر نیز اجرای طرحهای تغذیه مصنوعی که سه طرح تغذیه مصنوعی یکی در گچساران و دیگری در تنگ سپو در کهکیلویه و دیگری صولک بهمئی در دست اجراست.
وی در ادامه یادآور شد: سومین آن نیز تأمین آب شهر گچساران و روستاهای مسیر از سد کوثر است.
هدایتخواه افزود: منطقهای شدن امور آب استان یکی از خواستههای همیشگی این مردم استان برای استقلال بوده که به لطف خداوند تحقق پیدا کرد و محاسن منطقهای شدن را میتوان به ارتباط مستقیم مدیریت آب استان با مرکز، تخصیص سهم اعتبارات ملی و ملی استانی بهصورت مشخص از مرکز به استان، کوتاه شدن مسیر اخذ مجوزهای لازم از مرکز، توسعه و ارتقای سطح کارشناسی و امکانات آب استان با هدف انجام طرحهای بزرگ در زمینه آب استان، امکان حفاظت کمی و کیفی و برنامهریزی منطقهای برای استفاده بهینه از منابع آبی استان، ارتقای ساختار تشکیلاتی مدیریت آب در استان و امکان بهرهبرداری بهتر از طرحهای آبی برشمرد و بهطور مستقیم میتوان گفت آب منطقهای استان از همه پتانسیلهای موجود در استان برای توسعه استان استفاده میکند.