در کمیسیون عمران مجلس شوراى اسلامى که 2 نماینده از 17 نماینده فارس عضو آن هستند 4 کمیته شامل کمیته حملونقل، کمیته آب و فاضلاب، کمیته مسکن و شهرسازى و کمیته مدیریت عمران شهرى تشکیل شده و امور مربوط به مسائل جادهاى، هوایى، ریلى، دریایى، آب و فاضلاب شهرى و روستایى، ساختوساز مسکن، شهرسازى، بافت قدیم و فرسوده و فعالیت ارگانهاى ذىربط که به نوعى در بحث عمران فعالیت دارند در این کمیتهها مورد بررسى قرار مىگیرد.
گفتوگوى روزنامه خبر جنوب با هاشمى حول محورهاى مختلفى بود که در ادامه مىخوانید.
اگر موافقید در ابتداى این مصاحبه در خصوص مهمترین طرحها و لوایحى که این کمیسیون بررسى کرده توضیح دهید.
خب، به نظر من تمام طرحها و لوایحى که این کمیسیون بررسى کرده و یا در حال بررسى آن است مهم است و هر کدام در صورت اجرا بخشى از مشکلات عمرانى را برطرف مىکند. ما لوایح و طرحهاى متعددى را با ساعتها کار کارشناسى بررسى کردیم، طرح احیاى بافت فرسوده، طرح بزرگى است که در صورت اجرا معضلات فرهنگى و اجتماعى این بافت را برطرف مىکند و یا بحث اختصاص اعتبار براى قطارشهرى تهران و کلانشهرهاى ایران با حجم 2 هزار میلیارد دلار هم از آن طرحهاى ماندگارى بود که 4 ماه پیش به تصویب رسید و با اختصاص تدریجى این مبالغ مشکل کمبود بودجه براى احداث قطار شهرى در کلان شهرهاى بزرگ ایران برطرف مىشود. در حال‌حاضر طرح احداث تونل براى خدمات مورد نیاز در شهرها هم تدوین شده و به زودى در صحن علنى مجلس مطرح مىشود.
لطفاً در مورد طرح احداث تونل بیشتر توضیح دهید.
ما هر روزه در گوشه و کنار شهرها شاهد خاکبردارى و انجام امور ترمیمى توسط یکى از ارگانهاى متولى خدمات شهرى هستیم مثلاً یک روز در یک محدوده شهر سازمان آب، اقدام به ترمیم لولههاى خود مىکند و چند روز بعد مخابرات در همان نقطه باید سیستم خود را به‌روز کند، مسلم است که در چنین حالتى آنچه مىماند، نابسامانىهایى مثل ترافیک، تکه شدن آسفالت و مسدود شدن مسیر رفت و آمد است. علاوه برآن هر سازمان و یا نهاد خدماتى، هزینههاى هنگفتى را صرف این کار مىکند. کمیسیون عمران مجلس براى پایان دادن به این معضلات و کاهش هزینههاى سازمانهاى خدماتى، طرحى را تصویب کرده که در طى آن تأسیسات این سازمانها از داخل یک کانال و در یک مسیر از زیرزمین رد مىشود. این تونل ورودى و خروجىهاى مشخصى داشته و براى دسترسى به تأسیسات مورد نظر نیاز به حفر گودال و یا کانال نیست.
پس با این تفاسیر در آینده شاهد هر روز حفر گودال توسط یک سازمان نخواهیم بود.
مشکل این طرح این است که فقط شامل شهرها، بافتها و مناطق جدید مىشود، چون در شهرهاى فعلى، به دلیل صرف هزینههاى بالا، امکان اجراى آن از لحاظ اقتصادى مقرون به صرفه نیست.
از وضعیت شهرها که بگذریم وضعیت جادهها هم چندان مطلوب نیست؛ جادههایى که با پیچهاى تند و درههاى عمیق گاهى باعث وحشت رانندهها مىشود، نمونه بارز آن هم جاده جدید شیراز- کازرون است. براى جلوگیرى از ساخت این جادهها چه تمهیداتى دارید؟
در مورد جاده شیراز- کازرون من هم با شما کاملاً موافقم. زمانى که طرح ساخت این جاده مطرح شد خودم فرماندار کازرون بودم. در آن زمان وزارت راه اعتقادى به ساخت جاده جدید نداشت اما با رایزنىهاى صورت گرفته از طریق وزیر اطلاعات، مخابرات و ریاست جمهورى آن زمان که آقاى هاشمى بودند بالاخره وزارت راه متقاعد شد باتوجه به حجم ترافیک در جاده قبلى و تلفاتى که داشت جاده جدید ساخته شود اما از آنجا که این جاده با بىمیلى وزارت راه ساخته شد، کارشناسىهاى لازم صورت نگرفت و این جاده با بىملاحظگى ساخته شد که در نتیجه آن باوجود کمکهاى مردم در ساخت آن، جاده ساخته شده ایمنى لازم را ندارد و از جادههاى ناایمن فارس به شمار مىرود.
البته جادههاى فارس معضل مشترکى دارند که آن هم باریکبودن جادهها و متناسب نبودن آن با تردد خودروهاست.
بله دقیقاً شاید در هیچ کدام از مطالعات دولتهاى مختلف در ساخت جاده، تردد بیش از حد خودرو که از آن مىتوان به انفجار تردد خودرو در جادهها یاد کرد وجود نداشت. این جادهها با دیدگاههاى بسیار محدود ساخته شد که متأسفانه جادههاى روستایى در این زمینه با مشکلات بیشترى مواجه هستند.
چرا؟
چون این جادهها براى تردد خودروهاى سبک ساخته مىشود، بدیهى است یک خودروى سنگین، حتى خودروهاى راهسازى که از این جادهها عبور کنند، کل زیرساخت جاده را به هم مىریزد. متأسفانه بىتوجهى به ساخت جادههاى روستایى، باعث شده که عمر مفید آن 4 سال و یا نهایتاً 5 سال باشد. در حال حاضر جادههاى قدیمى و جادههاى روستایى کیفیت لازم را ندارند و هر از چند سالى هزینههاى هنگفتى را براى بازسازى و ترمیم آن به دولت تحمیل مىکند.
کمیسیون عمران براى رفع این مشکل چه تمهیداتى دارد؟
نظارت نمایندگان مجلس بهترین ابزار براى رفع این معضل است، چندین جلسه با معاونین و مدیران کل وزارت کشور و راهوترابرى براى چارهاندیشى در این خصوص داشتهایم، آنها هم قول مساعد دادهاند که این موارد را بررسى کنند ما هم امیدواریم که این رایزنىها نتیجه‌بخش باشد.
اما این سؤال مطرح است که چرا در این سالها به جادهسازى بىتوجهى شد؟
خب، مسائل مختلفى در این زمینه دخیل بود که از مهمترین آن همان درد همیشگى کمبود اعتبار است. نمىشود از حق گذشت، وزارت راه واقعاً با کمبود بودجه مواجه است، این وزارتخانه شاید به 10درصد از درخواستش در برنامه چهارم توسعه دست پیدا کرد. اگر بودجه لازم وجود داشت، شاید این معضلات هم کمتر بود.
آقاى هاشمى از آزادراه شیراز - اصفهان چه خبر؟ برخى مىگویند این طرح متوقف شده است.
خیر، این طرح متوقف نشده فقط محل تأمین اعتبار عوض شده است. در ساخت این آزادراه به دنبال استفاده از سرمایههاى بخش خصوصى مثل سازمان بازنشستگى و تأمین اجتماعى هستیم، البته دکتر جهرمى مدیرعامل بانک صادرات موافقتهایى براى ساخت این آزادراه کرده است.
ساخت آن چه منفعتى براى بخش خصوصى دارد؟
عوارضى که در ورودى و خروجى این آزادراهها اخذ مىشود عاید بخش خصوصى سازنده آن مىشود. در تعیین مبلغ عوارض هم قطعاً سود سرمایهگذار مد نظر قرار مىگیرد.
بحثهایى در فارس در خصوص وضعیت فعالیت پیمانکاران شکل گرفته است و چندى پیش هم پروانه فعالیت بیش از 120 پیمانکار در فارس باطل شد، سؤالى که مطرح است این که چرا دهها پیمانکار جرأت پیدا مىکنند سالها در یک استان فعالیت کرده، مبالغ هنگفتى از دولت بگیرند ولى پروژههاى بىکیفیت تحویل دهند؟
این معضل به آن برمىگردد که کمیتهاى که قبلاً در استاندارىها بر کار پیمانکاران نظارت مىکرد منحل شد. در گذشته این کمیته با حضور کارشناسان و نمایندگان دستگاههاى ذىربط، پروژههاى اجرایى در شهرستانهاى مختلف را ارزیابى مىکرد و اگر جایى تخلفى مشاهده مىشد هم به پیمانکار تذکر داده مىشد و هم ملاحظاتى در تخصیص اعتبار پروژه به پیمانکار صورت مىگرفت، اما حالا چند سالى است که این کمیته منحل شده و پیمانکاران هم دیگر آن دقت نظر را ندارند. تنها یک بازرس از یک وزارتخانه مىتواند ساخت یک پروژه را تأیید و یا رد کند. خب در چنین مواردى اعمال سلیقه، عدم دقت نظر بازرس و ناظر آن وزارتخانه و حتى رودربایستى ناظر با پیمانکار و همچنین برخى سودجویىها، باعث مىشود که تعدادى از پروژهها کیفیت لازم را نداشته باشند. خوشبختانه اقدام استاندارى فارس باعث شده تا پیمانکاران حساب کار دستشان بیاید. البته امیدوارم استاندار فارس کمیته ناظر بر فعالیت پیمانکاران را دوباره احیا کند تا از تخلف در پروژههایى که پولش را دولت با مشقت فراوان تأمین مىکند جلوگیرى شود.
برخى شنیدهها حاکى از کاهش 18درصدى بودجههاى عمرانى فارس است. شما به عنوان نماینده مردم فارس در کمیسیون عمران مجلس این شایعه را تأیید مىکنید؟
خیر، این بحث صحت ندارد چندى پیش استاندار فارس جلسهاى با اعضاى مجمع نمایندگان فارس گرفت که با مستندات لازم، مشخص شد بودجه عمرانى فارس کاهشى ندارد و حتى این امیدوارى وجود دارد که این بودجه از درآمد دولت از محل هدفمندسازى یارانهها افزایش نیز داشته باشد.
پروژههاى عمرانى مصوب فارس در سفرهاى مقام معظم رهبرى و سه سفر هیأت دولت به فارس در چه مرحلهاى قرار دارد؟
پروژههاى عمرانى مصوب سفر مقام‌معظم رهبرى پیشرفت 50درصدى دارد مصوبات سفر اول هیأت دولت به فارس پیشرفت 80درصدى، سفر دوم پیشرفت 20، 30 درصدى داشته و هنوز خبرى از اجراى پروژههاى مصوب سفر هیأت دولت شنیده نشده است.
ظاهراً وضعیت چندان رضایتبخش نیست.
متأسفانه خیر.
چرا؟
چون برخى از مدیران دستگاههاى متولى اجراى این پروژهها، فقط به امید نمایندگان براى تأمین اعتبار نشستهاند. هماکنون آنقدر که نمایندگان براى تأمین این اعتبارات تلاش مىکنند، مدیران دستگاهها 10درصد این پىگیریها را ندارند. چندى پیش هم من این معضل را در نطق پیش از دستور عنوان کردم و گفتم اگر ما پیگیرى نکنیم بسیارى از پروژهها در استان اجرایى نمىشود. مجمع نمایندگان فارس دو جلسه با استاندار قبلى آقاى رضازاده و استاندار فعلى آقاى احمدزاده برگزار کرد و بر این نکته تأکید شد که استاندار فارس از مدیران دستگاههاى اجرایى بخواهد که در این زمینه بیشتر تلاش کنند.
ظاهراً عدم اجراى پروژههاى گردشگرى بیش از سایر پروژهها به چشم مىآید.
متأسفانه در فارس توجهى به رونق گردشگرى نمىشود. مثلاً در سپیدان که خودم نماینده مردم آن هستم 6 منطقه گردشگرى بینالمللى، ملى و استانى و منطقهاى مصوب و مطالعات لازم براى ایجاد مناطق گردشگرى صورت گرفت اما هیچ کدام اجرایى نشد حتى برخى مسئولان ارگانها مثل اداره کل میراث فرهنگى فارس سرمایهگذارانى را که براى این کار اعلام آمادگى کردند آنقدر در پیچ و خمهاى ادارى گیر انداختند که آنها هم از اجراى این طرحها منصرف شدند.
پس به این ترتیب ایجاد مناطق گردشگرى نمونه در حد حرف مانده است؟
بله، دقیقاً، اعتبارات که ناچیز است سرمایهگذاران هم که توسط خود مسئولان، از ادامه کار صرفنظر مىکنند به این ترتیب امیدى براى ایجاد این مناطق وجود ندارد. بودجههاى فعلى حتى براى نگهدارى از مناطق گردشگرى فعلى هم جوابگو نیست چه برسد به آنکه با این اعتبارات بخواهیم مناطق جدید ایجاد کنیم. شما وضعیت بهشت گمشده که در چند قدمى سپیدان است را ببینید. واقعاً زیبایى این منطقه در بىتوجهىها از بین رفت ونابود شد. اگر وضع بخواهد به همین ترتیب پیش برود آبشار زیباى مارگون هم که یک منطقه نمونه بینالمللى است به سرنوشت بهشت گمشده دچار مىشود.
راهکار چیست؟
همان انتظارات برآورده نشده همیشگى. اینکه مدیران ردههاى میانى دستگاههاى اجرایى همکارى و هماهنگى بیشترى براى نگهدارى از مناطق گردشگرى و همکارى با سرمایهگذار داشته باشند. توقف طرحهاى سرمایه‌گذارى لطمات سنگینى را به فارس وارد مىکند و باعث مىشود که به معضل اصلى فارس که بیکارى است دامن بزند. نیاز شدیدى به حرکت و تحول در پاسخدهى به سرمایهگذار در فارس وجود دارد.
سؤالات من تمام شد اگر حرف ناگفتهاى باقى مانده بفرمایید.
امیدوارم با راهاندازى پارک سرمایه‌گذارى مشکلات فارس حل شود. باور کنید که عمده معضلات این استان مثل حمل و نقل، راههاى ارتباطى، اشتغال، تولید، رونق صنعت و... به دست سرمایهگذار حل مىشود. امیدوارم استاندار فارس مسئولان را مجبور به فعالیت بیشتر و پاسخدهى به سرمایهگذار کند.