مجلس در جایگاه قانونگذاری و اعضای آن به عنوان نمایندگان ملت روزهای هفته را در خانه ملت میگذرانند و همیشه به دنبال قطعهای گمشده از پازلی هستند تا قدمی هر چند کوتاه بردارند، به امید آنکه ما هم شاهد رشد و توسعه در کشورمان باشیم. آنها تصمیم میگیرند، به شور میگذارند و تصویب میکنند. استیضاح، نظارت، طرح سؤال و تذکر از وظایف قانونی مجلس است و در اختیارات کسی نیست که این حق را ازنمایندگان بگیرد. سؤال، تذکر، استیضاح و ارائه طرح هر کدام شرایطی دارد و در مجلس روال قانونی خود را طی میکنند.
اصل هفتاد و ششم قانون اساسی به مجلس حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور را داده است. همچنین با استناد به اصل هشتادو ششم خانه ملتیها در اظهار نظرو اعلام رأی خود آزاد هستند.
بر همین اساس است که نمایندگان هر جا که لازم میدانند سؤال، تذکر و یا استیضاح را مطرح میکنند و گاه طرحی را به شور میگذارند. البته مهم نفس طرح است اما گاه و در بسیاری از موارد وجود مخالفان و موافقان وجود طرح را کمرنگ میکند. سؤالهای بسیاری هم پسگرفته میشود و برخی وزیران هم تا استیضاح پیش میروند و در پایان خط، خوشحال، جان سالم به درمیبرند. باتوجه به اینکه «چندخوانی» باید طی شود تا سؤال، طرح و یا استیضاح به صحن برسد، در این مسیر چه اتفاقی میافتد که برخی نمایندگان منصرف میشوند؟ مردم که همیشه به مجلس چشم دوختهاند چه نگاهی به منتخبانشان خواهند داشت؟
پس گرفتن امضاء انعکاس خوبی در جامعه نخواهد داشت
بسیار پیش آمده که سؤال برای صحن آماده شده است اما در لحظات آخر وزیر دست به دامان نمایندگان، آنها را منصرف کرده است، استیضاح به صحن نر فته و پس گرفتن امضاء نمایندگان نیز نمونههایی از این قبیل است. اما با این عملکرد، مجلس به عنوان خانه امید مردم چه جایگاهی را برای خودش رقم خواهد زد؟ برخی نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در این مورد اظهار نظر کردهاند.
"حسینعلی شهریاری" نماینده مردم زاهدان در گفتگو هفته نامه مندیل سیستان پس گرفتن امضاء را کار شایستهای نمیداند و میگوید: نمایندگان باید قبل از امضاء بررسی هایشان را کرده باشند، آنها باید به یقین برسند، بعد امضاء کنند.
وی در موارد استثنایی به مورد سؤال از وزیر اشاره میکند و ادامه میدهد: بسیار پیش آمده است که سؤال از وزیر در جلسه عمومی به جواب نرسیده است و وقتی برای رفتن به صحن آماده میشود وزیر وعده انجام کار را میدهد و نمایندگان سؤال را پس میگیرند، تقاضای من از وزرا این است که در همان جلسه عمومی نمایندگان را مجاب کنند تا این پروسه طی نشود.
رئیس کمیسیون بهداشت ودرمان مجلس معتقد است پس گرفتن امضاء انعکاس خوبی در جامعه نخواهد داشت.
مسائل را سیاسی میکنند و نمیگذارند نمایندگان تحلیلهای خودشان را داشته باشند
البته در برخی موارد طرح ها در بین نمایندگان طراح و تعداد دیگری از نمایندگان به شور گذاشته میشود و تعدادی از امضاء کنندگان میخواهند تا به صحن برسد و به اصطلاح به رأی تمامی نمایندگان گذاشته شود، در اینجاست که مخالفان و موافقان نظر میدهند.
"عباسعلی نورا" نماینده شهرهای زابل و زهک با اشاره به این که تا به حال تجربه پس گرفتن امضاء را نداشته است، نظر دیگری دارد. نورا میگوید: پیش آمده است که نمایندگانی که طرحی را امضاء کردهاند با شنیدن نقطه نظرات و استنباطهای مخالفین، استدلالهای آنها را بپذیرند و امضایشان را پس بگیرند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس پس گرفتن امضاء را دور از واقعیت نمیداند و میافزاید: وقتی طرحی پیشنهاد میشود، با تحلیلهای موافقین انجام شده است و وقتی در صحن مطرح میشود ممکن است نماینده احساس کند با تحلیلهای جدیدی روبهروست و دوباره تصمیم بگیرد.
نورا معتقد است مشکل ما این است برخی مسایل راسیاسی میکنیم و نمیگذاریم نمایندگان با تحلیل خود پیش بروند.
در ذهن مردم تأثیر خوبی نمیگذارد
"احمدعلی کیخا" عضو کمیسیون کشاورزی در مجلس مسئله را بیشتر جراحی میکند و معتقد است ازدو جهت باید به موضوع نگاه کرد و میگوید: کامل نبودن اطلاعات نماینده یکی از دلایل است. پیش آمده است که نمایندهای اطلاعات کاملی ازطرح نداشته و امضا کرده است و پس ازکامل کردن اطلاعاتش و شنیدن حرفهای مخالفان آن را پس گرفته و گاهی هم نمایندگانی پس از شنیدن صحبتهای مخالف و موافق امضا کردهاند.
نماینده زابل و زهک دلیل دیگر را منطق خاصی میداند که نماینده دنبالمیکند. کیخا در این خصوص میگوید: نماینده بر اساس منطق خاصی مثلاً دینی یا ملی ممکن است طرحها را دنبال کند و بر اساس همین منطق طرحها را مطالعه و بررسی کند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی فاکتورهای بسیاری را برای تصمیمات نمایندگان در امضاء کردن طرح مؤثر میداند و میافزاید: من فرض را بر منطق میگذارم و لی ممکن است در عمل این اتفاق نیفتد. گاهی پیش آمده که عنوان یک طرح خوب است و نگاهی هم به آن میاندازیم و مناسب به نظر میرسد اما وقتی به صحن میآید و در بحثهای کارشناسی منافع و ضررهای اجتماعی آن دیده مطرح میشود، نمایندگان میتوانند تجدیدنظرکنند، شاید مسائلی مطرح شود که در نظر موافقان طرح نبوده است.»
کیخا معتقد است مجلس باید دولت را به شکلی منطقی هدایت کند و نمایندگان تمام تلاششان را برای اینکار به دور از جنجالهای سیاسی به کار بندند.
نماینده مردم زابل و زهک در خصوص تأثیرات پس گرفتن امضا در اذهان مردم تصریح میکند: مردم وقتی میبینند یک نماینده به زودی امضایش را پس میگیرد، برایشان این سؤال پیش میآید که چرا دیروز امضا کرد و امروز به شکل دیگری تصمیم میگیرد؟
کیخا نیز همچون دیگر نمایندگان هم استانیاش معتقد است پس گرفتن امضای نمایندگان در مدت کوتاه تأثیر خوبی در اذهان مردم ندارد.
پس گرفتن امضاء، قدرت نظارت و قانونی مجلس را کاهش میدهد
مجلس به عنوان محرک بازوهای قانونگذاری و نظارتی در کشوراست و به گفته امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی در رأس قرار دارد. از آنجا که نمایندگان مجلس نقشه توسعه و پیشرفت کشور را ترسیم میکنند امضای آنها اهمیت پیدا میکند و حضور مخالفان و موافقان درکنار هم میتواند یک مجلس را پویا کند.
"حمیدرضا پشنگ" نماینده مردم خاش معتقد است کار مجلس رأیگیری است و رأی هم با اکثریت است و میافزاید: ممکن است یک نماینده با شنیدن حرفهای مخالف امضایش را پس بگیرد اما یقیناً این کار از قدرت نظارتی و قانونی مجلس کم میکند.
وی ادامه میدهد: البته اینطور نیست که مرغ یک پا دارد اما باید مصلحت مردم و مملکت را در نظر گرفت. متأسفانه در حال حاضر همه مسائل را سیاسی میکنند و علاوه بر این که قدرت انتخاب را از نماینده میگیرند، دستاویزی هم به رسانههای خارجی میدهند. ما باید در هر تصمیمی، سربلندی کشور رادر نظر بگیریم، مردم امیدشان به مجلس است و ما به لطف آنها به مجلس آمدیم.