خبرگزاری خانه ملت ، گروه بین الملل: جنگ داخلی سوریه که از 5سال پیش با مداخله کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای به یک جنگ چند ملیتی تبدیل شد. در خلال جنگ داخلی سوریه اتفاقات تاسف باری تاکنون رخ داده است که در آینده تاریخ بشریت از آن به عنوان یک لکه ننگ برای جامعه جهانی یاد خواهد کرد.

منهای قدرت های مداخله گر خارجی در جنگ داخلی سوریه و علی رغم تنوع گروه های معارض در یک دسته بندی کلی می تواند طرف های درگیر را به 3 گروه تقسیم بندی کرد.

گروه اول، «ائتلاف دوستان سوریه» که نخستین بار توسط «نیکلاسارکوزی» با حضور معارضین بشاراسد و کشورهای عرب متحد آمریکا تشکیل شد.

گروه دوم گروه های تروریستی هستند که عمدتا ابتدا از سوی ائتلاف دوستان سوریه به ویژه ایالات متحده مورد حمایت بودند و عمده نیروهای خود را از میان «تروریست های خوب» با عنوان «شبه نظامیان متحد» جذب کردند. نکته اساسی در مورد گروه های تروریستی اینجاست که آنها از سوی عربستان سعودی با الگوی القاعده و طالبان مورد حمایت قرار گرفتند. «داعش» به عنوان بزرگ ترین تهدید امنیت جامعه جهانی بارزترین گروه تروریستی ایجاد شده در خلال جنگ داخلی سوریه است که سرزمینی به اندازه انگلیس از خاک عراق و سوریه را تحت تسلط خود دارد. «جبهه النصره» و «جیش الاسلام» گروه های دیگری هستند که از سوی عربستان به شکل علنی حمایت می شوند و دارای تعاملاتی با القاعده هستند.

گروه سوم ، «ائتلاف متحدین دمشق» است که از دولت قانونی سوریه حمایت می کنند. ائتلاف متحدین دمشق تاکنون توانسته اند ضربات مهلکی به تروریست های تکفیری و معارضین وارد کنند. آنها به عنوان تنها نیروی مقاومت در مقابل تروریست ها تاکنون به ایفای نقش پرداخته اند .

المعارضه سوریه المعارضه سوریه34067512/13/2015 3:42:48 PMhttp://media.icana.ir/Image/2015/12/126659_Orig.jpghttp://media.icana.ir/Image/2015/12/126659_Thum.jpg

شکل گیری دوستان ظاهری سوریه

دوستان ظاهری سوریه طرح مداخله در جنگ این کشور را با عناوین مختلف دنبال کردند ، دشمنان واقعی سوریه در ادامه متوجه شدند که مداخله در جنگ این کشور چندان هم ساده نیست. آمریکا تلاش می کرد با تجمیع نیروهای دشمنان سوریه در سازمان ملل متحد مقدمات توطئه خود را عملیاتی کند اما در نهایت تصمیم شورای امنیت با وتوی روسیه و چین مواجه شد. پس از این اتفاقات بود که اجلاس های مرتبط با سوریه آغاز شد.   

اولین نشست  دوستان سوریهبا حضور نمایندگان 70 کشور و نهاد بین‌المللی در اسفند ماه سال 1390 در «تونس» برگزار شد.در این کنفرانس نمایندگان قطر و عربستان پیشنهاد مداخله نظامی کشورهای عرب را مطرح کردند.

دومین نشست دوستان سوریه در استانبول که با حضور نمایندگان 83 کشور و نهاد بین‌المللی برگزار شد اجازه ایجاد دفتر نمایندگی شورای ملی سوریه و گرفتن کمک مالی از کشورهایی که این بیانیه را امضا کردند وجود داشت. کمک‌های نظامی «غیرمرگبار» از سوی آمریکا این نشست را تحت الشعاع خود قرار داد. وزیر خارجه آمریکا در این خصوص به کنگره اعلام کرده بود که تلاش می‌کنیم دقت لازم را به خرج دهیم تا این سلاح‌ها به دست گروه‌های تندرو نیافتد. میزان این کمک‌ها 250 میلیون دلار اعلام شد. رسوایی بزرگ اینجا بود که تمام این تسلیحات توسط تروریست های تکفیری داعش و جبهه النصره وابسته به القاعده مورد استفاده قرار گرفت.

سومین نشست موسوم به دوستان سوریه با حضور نمایندگان بیش از 50 کشور مختلف در پاریس برگزار شد و تشدید تحریم‌ها و افزایش حمایت از گروه‌های مخالف سوریه و همچنین تصویب قطعنامه جدید بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل را در دستور کار خود قرار داد.

روسیه و چین در هیچ کدام از نشست هایی که تا این زمان برگزار شده بود، حضور نداشتند و این موضوع به یک دغدغه برای مدعیان دوستی سوریه تبدیل شد. در همین حال حذف «کوفی عنان» فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد نشان می داد که تلاش می شود سازمان ملل از پروسه تصمیم گیری به دلیل مخالفت ضمن حذف شود.

چهارمین نشست دوستان سوریه شهریور ماه 91 در لاهه هلند و با حضور نمایندگان 60 کشور دنیا برگزار شد اما باز هم بدون نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه. اخضر ابراهیمی که مرداد ماه به عنوان جانشین کوفی عنان نماینده دبیر کل سازمان ملل در امور سوریه شده بود، در این نشست شرکت نکرد. در این نشست شرکت کنندگان از شورای امنیت خواستند تا تحریم‌ها علیه دولت دمشق را افزایش دهند.

پنجمین نشست دوستان سوریه  با حضور نمایندگان 67 کشور جهان دهم آذر ماه سال 91 در توکیو برگزار شد. این نشست تحریم‌های شدیدتر نفتی علیه حکومت سوریه را هدف گرفت.

در همان ماه یعنی آذر ماه سال 1391 ششمین نشست دوستان سوریه در مراکش و با حضور نمایندگان بیش از 130 کشور و سازمان بین‌المللی برگزار شد. به رسمیت شناختن ائتلاف مخالفان خارج‌نشین بشار اسد از جمله مصوبات این نشست بود که ریاست این ائتلاف را «احمد معاذ الخطیب» بر عهده داشت. در پی این نشست بود که برخی کشورها سفارت سوریه را به مخالفان این کشور تقدیم کردند که فرانسه و قطر از جمله آنها بودند. همچنین قطر بیش از 900 میلیون دلار از اموال دولت سوریه در این کشور را بلوکه کرد. همچنین میلیون‌ها دلار نیز در امارات بلوکه شد.

هفتمین نشت دوستان سوریه که تیرماه 92 در دوحه برگزار شد اتهامات ساختگی علیه نقش جمهوری اسلامی و حزب الله لبنان مطرح شد. در این زمان به دلیل پررنگ شدن نقش مستشاری ایران و موفقیت های نیروهای مردمی عراق در جدال با داعش دوستان سوریه از آغاز شکست های تروریست های تکفیری در عراق ناخشنود شده بودند. در این نشست بر کمک به یافتن راه حل سیاسی برای بحران سوریه تاکید شد، اما کمک نظامی به مخالفان سوریه نیز در دستور کار قرار گرفت. البته هر گونه کمک نظامی از طریق فرماندهی ستاد گروهک «ارتش آزاد» به مخالفان مجاز شمرده شده مخالفان در این نشست به دنبال کسب سلاح‌های سنگین و نیمه سنگین از جمله موشک‌های ضد تانک و ضد هواپیما بودند که بعدها مشخص شد به آن‌ها دست یافته‌اند.

هشتمین نشست دوستان سوریه خرداد ماه 92 در امان پایتخت اردن برگزار شد که سفیر سوریه در اردن آن را نشست «دوستان اسرائیل» خواند. 11 وزیر خارجه کشورهای حامی مخالفان سوریه در این نشست تاکید کردند که از طرح براندازی حکومت بشار اسد با سازوکارهای پیشنهادی ترکیه، قطر، عربستان حمایت می‌کنند. شرکت کنندگان در این نشست ضمن حمایت از برگزاری نشست ژنو 2 خواستار افزایش پشتیبانی از معارضان سوریه تا تشکیل دولت انتقالی شدند.

در بهمن ماه سال1392 پس از چانه زنی های کرملین با کاخ سفید و مذاکرات سازمان ملل با معارضین سوری نشست موسوم به ژنو2 با حضور نمایندگان 40 کشور مختلف برگزار شد. در این نشست «اخضرالابراهیمی» نماینده ویژه سازمان ملل متحد بود و دعوت ایران از سوی بانیان این مذاکرات پس گرفته شد که با واکنش تند روس ها مواجه گردید.

نهمین نشست دوستان سوریه در آبان ماه 93 در لندن برگزار شد. بریتانیا،مصر، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اردن، قطر، عربستان سعودی، ترکیه، امارات متحده عربی و آمریکا در بیانیه‌ای که در پایان این نشست منتشر شد، تاکید کردند که رئیس‌جمهور سوریه و نزدیکان وی نباید هیچ نقشی در آینده سوریه داشته باشند.رویکرد حذفی بشاراسد موضوعی است که به طور خصمانه و لجاجت آمیز از سوی معارضین دمشق و دوستان ظاهری سوریه مطرح شده است.

نشست های دوستان حقیقی سوریه

اسفندماه 92 اولین نشست دوستان واقعی سوریه در تهران با حضور رؤسای کمیسیون‌های امنیت ملی و سیاست خارجی مجالس و نیز سفرای 7 کشور برگزار شد. در این نشست وضعیت انسانی سوریه و راهکارهای ارسال کمک های بشردوستانه مورد بررسی جدی قرار گرفت.در نشست تهران راهکارهای جنگ با تروریسم موضوعی بود که به صورت راهبردی تحلیل گردید.

حدود 4ماه بعد در خرداد 93 دومین نشست دوستان واقعی سوریه با حضور روسای کمیسیون‌های امنیت ملی بیش از 31 کشور تشکیل شد. شرکت کنندگان در این نشست از تداوم درگیری و اقدامات تروریستی در سوریه، اشکال نوظهور آن در برخی کشورها از جمله مالی، نیجریه، آفریقای مرکزی، عراق و افغانستان عمیقا ابراز تاسف نموده، گسترش و رشد این پدیده شوم در سوریه و پیامدهای منطقه ای و جهانی آن را که با حمایت برخی کشورها صورت می گیرد شدیداً محکوم و اهتمام خویش را به منظور کاهش درد و رنج مردم سوریه و احقاق اساسی آنان مورد تاکید قرار دادند.

به موازات نشست های ایرانی ، نشست های روسیه موسوم به نشست مسکو 1 و 2 برگزار گردید. «نشست مسکو1» در بهمن ماه 93با حضور بیش از 30 نماینده معارضین و نماینده دولت سوریه در پشت درهای بسته و بدون مشارکت رسمی هیچ یک از محافل روسی و خارجی برگزار شد. فروردین ماه 94 نیز «نشست مسکو2» برگزار شد. دور دوم نشست مسکو بین دولت سوریه و مخالفان پس از 5 روز مذاکره با امضای یک تفاهمنامه به پایان رسید.

مذاکرات آتش بس سوریه

آبان ماه 94 «نشست وین1» با حضور وزرای خارجه روسیه،آمریکا ، ترکیه و عربستان برگزار شد و علی رغم مخالفت های دوستان ظاهری سوریه چانه زنی هایی درباره حل و فصل سیاسی جنگ صورت گرفت.عصبانیت وزیر خارجه ترکیه و نوع ایستادن وی برای عکس یادگاری عمق درگیری ها را علنی کرد.

به فاصله 3 هفته بعد ، «نشست وین2» با دعوت از ایران و حضور نماینده اتحادیه اروپایی برگزار گردید که از آن تعبیر به نقطه عطف مذاکرات سیاسی  درباره جنگ سوریه شد. پررنگ ترین مساله در این نشست پذیرش نقش سازنده ایران علی رغم مخالفت های حامیان معارضین سوری بود. این نشست درحالی پایان یافت که شرکت‌کنندگان در این نشست توافق کردند تا شش ماه آینده دولتی موقت در این کشور تشکیل و ۱۸ ماه بعد نیز انتخاباتی برای تشکیل دولت جدید برگزار شود. علی رغم تفاهم های صورت گرفته ، «عادل الجبیر» وزیرخارجه  سعودی با لحنی تهاجمی خواهان حذف فیزیکی رئیس جمهوری قانونی لبنان شد.

بهمن ماه 94 «نشست ژنو3» پس از کش و قوس های فراوان با دیدار «دی‌میستورا» به عنوان فرستاده ویژه سازمان ملل متحد با هیات دولت و مخالفان به شکل جداگانه برگزار شد. در میان رقابت شدید سعودی، قطر و ترکیه بر سر ترکیب هیأت مذاکره کننده مخالفان نظام سوریه در ژنو، هیأتی تحت عنوان هیأت عالی گفت‌وگوهای ژنو بیرون آمد که ریاست آن را «ریاض حجاب» نخست‌وزیر پیشین سوریه به عهده گرفت. وی با وعده های مالی عربستان از دولت جدا و در آگوست سال 2012 از سوریه خارج و سپس به یکی از چهره های شاخص مخالفان نظام سوری تبدیل شد.

در این نشست و در سایه مذاکراتی که در ریاض با حضور دوستان ظاهری سوریه و حامیان غربی معارضین دمشق صورت گرفت ، طرف مقابل ناچاربه عقب نشینی شد. در نشست ژنو3 آتش بس میان طرفین درگیر مصوب گردید. به فاصله 2 هفته بعد از این تفاهم ، روسیه با آمریکا نیز در مورد آتش بس با یکدیگر به تفاهم دست یافتند. در مورد استفاده کرملین و کاخ سفید از خط قرمز برای رسیدن به آتش بس گفته می شود که طرفین با افزایش جنون سعودی ها مبنی بر مداخله زمینی نگران وقوع جنگ جهانی سوم شده بودند. در واقع آتش بس نیم بندی که در میانه های اسفندماه آغاز شد در واقع در سایه ترس از جنگ جهانی سوم آغاز شد.  

پایان پیام