محمدرضا نجارزادگان در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، در بیان تبعات عدم ثبت اثرانگشت کودکان کار برای تشخیص هویتشان که به گسترش آسیب‌های اجتماعی دامن می‌زند، گفت: کودکان کار موضوع مهمی است و توجه به حقوق آنها از جمله مواردی بوده که در دنیا حائز اهمیت است از این جهت که چنانچه تربیت صحیحی داشته باشند می توانند آینده‌سازان کشور باشند و زمینه رشد و توسعه کشورها را فراهم می‌کند.
پروتکل حقوق کودک بر ممانعت از کار کردن کودکان کمتر از 15 سال تاکید دارد
دبیر و مشاور علمی کارگروه آسیب‌های اجتماعی مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: دستورالعمل‌های بین‌المللی که در این زمینه وجود دارد از جمله پروتکل حقوق کودک که در سازمان ملل تدوین شده است، بر این مهم تاکید دارد که کشورها موظف هستند پیوسته هر مانعی که از رشد همه جانبه کودکان و استعدادهای آنها جلوگیری کند را رفع کنند.
وی افزود: در این پروتکل ذکر شده است که فعالیت اصلی که برای کودکان باید در نظر گرفته شود تحصیل، آموزش و توجه به اوقات فراغت آنها است و عواملی که مانع از ادامه تحصیل آنها شود از جمله کار کردن باید حذف شود، کما اینکه در یکی از بندهای این پروتکل آمده است که سن فعالیت شغلی کودکان نباید کمتر از 15 سال باشد و کار در این سنین ممنوع است و در قانون کار ایران هم بر این موضوع تاکید شده است.
در قوانین کشور به صورت محدود به موضوع کودکان کار پرداخته شده است و در عمل قانونی مختص به آنها وجود ندارد
نجارزادگان تصریح کرد: در قوانین کشور به صورت محدود به موضوع کودکان کار پرداخته شده است و در عمل قانونی مختص به آنها وجود ندارد، کما اینکه یک قانون در رابطه با کودکان بازمانده از تحصیل وجود دارد که بر ضرورت ایجاد شرایط تحصیل برای آنها تاکید می‌کند، اما متاسفانه چون در قانون پدر ولی کودک محسوب می‌شود، می‌تواند از فرزندانش برای فعالیت‌های شغلی هم استفاده کند.
رشد 6 برابری کودکان کار
این متخصص اعصاب و روان با اشاره به آمار ارائه شده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص تعداد کودکان کار، خاطرنشان کرد: بر اساس آمار در سال 96 از حدود 9 میلیون کودک کمتر از 15 سالی که در کشور وجود داشته است، 500هزار کودک جویای کار یا شاغل بودند به این معنا که فعالیتی مغایر با تحصیل داشته‌اندکه این آمار نسبت به سال‌های گذشته رشد بالایی را نشان می‌دهد و در مقایسه با آمار سال 94 بیانگر رشد 6 برابری این کودکان است که متاثر از شرایط نامناسب اقتصادی و سطح پایین درآمد خانواده‌هایشان است.
آمار خارجی بودن 80 درصد کودکان کار مورد تایید نیست
تنها آمار سازمان‌های مردم نهاد در مورد تعداد کودکان کار قابل استناد است.
وی در مورد وجود مشکلاتی ناشی از عدم ثبت اثرانگشت اکثر کودکان کار به عنوان مانعی در مسیر تشخیص هویتشان که سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از آن خبر داده بود، اظهار کرد: آمار قابل استناد کودکان کار بر اساس اطلاعات مندرج در سازمان‌های مردم نهاد فعال در این حوزه به دست آمده است، و این در حالی است که انتشار خبری مبنی بر اینکه 80 درصد این کودکان دارای تابعیت غیر ایرانی هستند در عمل از سوی این سازمان‌ها قابل تایید نیست، از سوی دیگر تابعیت در کشور بر اساس خون است، بنابراین کودکان دارای پدر افغان که در ایران متولد شده‌اند تابعیت ایرانی ندارند و همین موضوع باعث شده تا آنها را بیگانه بدانیم و مقصر اصلی وجود این کودکان را افرادی بدانیم که آنها را از مرزها وارد کشور کرده‌اند و به این وسیله از زیر بار مسئولیتی که داریم، شانه خالی می‌کنیم.
این متخصص اعصاب و روان بیان کرد: آنچه مسلم است حضور اتباع خارجی در ایران امری اجتناب‌ناپذیر است، اما باید دید که سایر کشورها برای ساماندهی این افراد به ویژه کودکان چه راهکاری ارائه داده‌اند، در این مورد می‌توان این گونه مثال زد افرادی که از سایر نقاط کشور به حاشیه پایتخت مهاجرت می‌کنند دارای فرهنگ متفاوتی هستند که مغایر با فرهنگ حاکم بر تهران است و همین امر مشکلاتی را ایجاد می‌کند و این موضوع در رابطه با کودکان کار اتباع خارجی نیز مصداق دارد، چرا که آنها پایبند به فرهنگ کشور خود هستند و با همان مولفه‌ها و ضوابط فرهنگی که در خانواده‌هایشان وجود دارد، فعالیت می‌کنند، ضمن اینکه پدرانشان می‌توانند از آنها بهره‌کشی کرده و آنها را به کار بگمارند.
دبیر و مشاور علمی کارگروه آسیب‌های اجتماعی مجلس شورای اسلامی، در بیان راهکار برای ساماندهی کودکان کار خارجی، عنوان کرد: ما باید سعی کنیم که برای این کودکان هویت‌سازی کرده و نباید آنها را بیگانه خطاب کنیم، ضمن اینکه لازم است شرایطی را فراهم کنیم که از شناسنامه برخوردار شوند و امکان بهره‌مندی از تسهیلات تحصیل در مدارس را داشته باشند، هرچند به تازگی این موضوع در مدارس تا حدودی تسهیل شده است، اما هنوز هم موانعی در مسیر تحصیل این افراد وجود دارد.
مدل‌های بسیار کارآمدی جهت توانمندسازی کودکان کار وجود دارد
نجارزادگان یادآور شد: در کشور مدل‌های بسیار کارآمدی جهت توانمندسازی کودکان کار وجود دارد که در سازمان‌های مردم نهاد در حال اجرا است به این معنا که به آنها مهارت‌های زندگی را آموزش می‌دهند، همچنین برای این کودکان فرهنگ و هویت تعریف می‌کنند و این فرآیند فرهنگ‌پذیری و تعلق خود به جامعه را درونشان نهادینه می‌کنند که در جهت همسازی و تطابق با فرهنگ کشور صورت گیرد، چرا که آنها بسیار مستعد این هستند که رفتارهای ضد اجتماع را در آینده بروز دهند، به این دلیل خود را از جامعه جدا می‌دانند و آسیب‌هایی که در دوران کودکی از رهگذر فعالیت‌های شغلی به آنها وارد شده است، یک خشم عمیقی درونشان ایجاد می‌کند و پیوسته تلاش می‌کنند آن را نسبت به جامعه بروز دهند که این امر زمینه‌ساز بزهکاری است.
جمع‌آوری کودکان کار متضمن خواب راحت مسئولان
این روانپزشک فعال در کارگروه آسیب‌های اجتماعی مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: رفع مشکلات ناشی از عدم ساماندهی کودکان کار در گروی این است که فرآیند قانونی شدن آموزش بر اساس نظریه سازمان بهداشت جهانی و کارشناسان آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت به عنوان فعالیت اصلی کودکان تعریف شده برای تمام کودکان کار نیز اعم از ایرانی و اتباع خارجی اجرا شود.
دبیر و مشاور علمی کارگروه آسیب‌های اجتماعی مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: هویت‌سازی کلید رفع مشکلات کودکان کار است، ضمن اینکه ساماندهی این کودکان نباید اسیر دور باطل تعدد دستگاه‌های مربوطه شود که تنها به جمع‌آوری آنها اکتفا کنند که وجود آنها باعث سیاه‌نمایی نشود و مسئولان زیر سوال نروند و اصلا این کودکان را نبینند، بعد آنها را به اردوگاه‌هایی منتقل کنند که به طور مقطعی از این کودکان نگهداری می‌کنند و مجدد در سطح شهر رها می‌شوند، بنابراین لازم است زیرساخت آموزشی و فرهنگی برای این کودکان آماده شود، از سوی دیگر حضور کودکان کار اتباع بیگانه هم باید قانونی شود که این موضوع مورد تاکید تعداد زیادی از کارشناسان فعال در حوزه آسیب‌های اجتماعی است./
بیشتر بخوانید:
بی‌پناهی معتادان متجاهر در پی خلاءهای قانونی / مجلس تکیه‌گاه این قشر می‌شود
پایان پیام
