به گزارش خبرگزاری خانه ملت؛ مسعود معینی‌پور، رئیس کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نوشت؛در یادداشتی 6 مورد از دستاوردهای رویارویی ۱۲ روزه ایران و غرب در جنگ اخیر را تشریح کرد.
1. ثبیت یکپارچگی نظام تصمیم‌گیری حاکمیت
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این رویارویی تاریخی، شکل‌گیری یکپارچگی بی‌سابقه در نظام تصمیم‌گیری جمهوری اسلامی ایران است؛ پدیده‌ای که در دو دهه اخیر به ندرت در این سطح تجربه شده بود. در شرایط مواجهه با این بحران بزرگ، برای نخستین‌بار هم‌گرایی کاملی میان ارکان اصلی حکمرانی یعنی قوای اجرایی، تقنینی و نهاد ولایت فقیه پدید آمد. شکاف‌های گذشته که گاه میان دولت، مجلس و ارکان کلان حکمرانی بروز می‌یافت، در این مقطع جای خود را به وحدت رویه در تصمیم‌گیری‌ها داد. این انسجام ساختاری نه صرفاً محصول اجبار شرایط بحرانی، بلکه برخاسته از اراده مشترک تمام سطوح حاکمیت در برخورد با تهدیدی تلقی شد که ماهیتی فراتر از یک بحران مقطعی داشت.
2. کاهش شکاف‌های سیاسی و اجتماعی در نخبگان و جامعه
در سال‌های گذشته، جمهوری اسلامی ایران با انبوهی از شکاف‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مواجه بود که ریشه آن به حوادث پس از سال ۱۳۸۸ بازمی‌گشت. طی حدود شانزده سال گذشته، واگرایی‌هایی در سطوح مختلف میان نخبگان، حاکمیت و توده‌های مردم شکل گرفته بود. این شکاف‌ها گاه در سطح حاکمیت میان دولت و نهادهای کلان، گاه در میان نخبگان و گاه در بستر عمومی جامعه آشکار می‌شدند و هم‌گرایی ملی را با چالش مواجه می‌ساختند؛ اما در پی این تقابل سخت و بی‌سابقه، برای نخستین‌بار در این بازه زمانی طولانی، هم‌گرایی کم‌نظیری در سطوح حاکمیت، نخبگان و توده‌های مردم به وجود آمد. اقشار و گروه‌هایی که پیش‌تر در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در تقابل و اختلاف بودند، اکنون به نقطه وحدتی رسیدند که در آن همگی پای دفاع از منافع ملی و نظام ایستادند.
3. تعمیق حب‌الوطن و هویت ملی در میان مردم ایران
یکی دیگر از دستاوردهای مهم این رویارویی تاریخی، برجسته‌شدن بیش از پیش روحیه حب‌الوطن و هویت ملی در میان مردم ایران است. در حالی که طی سال‌های گذشته گاه انتقادهایی به برخی از عملکردها و سیاست‌ها در کشور از سوی اقشار مختلف مردم و حتی گروه‌های منتقد نسبت به حاکمیت مطرح بود، در این مقطع تاریخی، دفاع از ایران به عنوان یک هویت فراگیر و مشترک، بار دیگر در مرکز کنش جمعی مردم قرار گرفت.
4. بیداری جهان عرب و ایجاد فرصت برای گفت‌وگوهای نوین منطقه‌ای
در کنار ابعاد داخلی، یکی از دستاوردهای مهم این مواجهه، تأثیرات آن در جهان عرب و جهان اسلام است. گوینده با تأکید بر پیچیدگی این دستاورد تصریح می‌کند که ملت‌ها و نخبگان جهان عرب تا پیش از این تصور نمی‌کردند روزی جمهوری اسلامی ایران بتواند وارد چنین سطحی از رویارویی مستقیم با رژیم صهیونیستی شود. در نگاه بسیاری از آن‌ها، تقابل جدی با صهیونیسم صرفاً در حد آرزو و شعار باقی مانده بود، اما اکنون این آرزو به واقعیت پیوسته است.
5. تغییر تصویر بین‌المللی ایران و افول چهره صهیونیسم در افکار عمومی غرب
از دیگر دستاوردهای راهبردی این مواجهه، تحولی مهم در سطح افکار عمومی جهان و بازتعریف چهره رژیم صهیونیستی و جمهوری اسلامی ایران در نظام بین‌الملل است. گوینده با اشاره به این موضوع تصریح می‌کند که افکار عمومی غرب و آمریکا به گونه‌ای روزافزون با چهره واقعی رژیم صهیونیستی آشنا شده‌اند.
6. صورت‌بندی مسائل علمی، دانشگاهی و نظام دانشی کشور
از دیگر دستاوردهای بنیادین این مقطع تاریخی، تأثیر عمیق آن بر صورت‌بندی مسائل علمی و نظام دانشی کشور است. گوینده با اشاره به روندهای جاری در نهادهای علمی، دانشگاهی و حوزوی کشور، تصریح می‌کند که اتفاقات اخیر، ابعاد اجتماعی، سیاسی و روان‌شناختی جدیدی را در جامعه ایران پدید آورده که تا پیش از این کمتر در نظام مطالعات علمی کشور مورد توجه جدی قرار گرفته بود.
تداوم و بهره‌برداری از این دستاوردهای راهبردی، منوط به بازآرایی شجاعانه در ساختارهای حکمرانی، سیاست‌گذاری و کارگزاری کشور است. رفع انسداد در حوزه گفت‌وگوی نخبگانی، تقویت آزاداندیشی در فضای فکری و علمی، اصلاح ساختارهای مدیریتی ناکارآمد و ارتقاء نظام انتصابات به‌سوی شایسته‌سالاری، پیش‌شرط‌های اساسی برای تثبیت سرمایه اجتماعی به دست آمده در این مقطع تاریخی خواهد بود. در غیر این صورت، همان‌گونه که تجربه سایر کشورها نشان داده است، فرصت امروز می‌تواند به فرسایش تدریجی سرمایه اجتماعی و بازگشت شکاف‌های گذشته منجر گردد. از این رو، ضرورت اتخاذ تصمیم‌های راهبردی و به‌موقع در فرایند بازسازی گفتمان سیاسی و ساختار اجرایی نظام، بیش از هر زمان دیگری حیاتی به نظر می‌رسد./
پایان پیام
نظر شما