به گزارش خبرنگار خانه ملت؛ حسن حسن‌نتاج نماینده مردم بابل و عضو کمیسیون بهداشت و درمان در دیداری که اعضای این کمسیون با رئیس جمهور و و وزیر بهداشت داشتند، اظهارتی را درباره حکمرانی سلامت داده‌محور مطرح کرد.

بر همین اساس در گفت و گویی با ایشان مفهوم و فواید حکمرانی سلامت داده محور برای مردم، دولت و ذی نفعان به صورت کامل تبیین شده است که در ادامه می خوانید.

حسن حسن نتاج در گفت و گو با خبرنگار خانه ملت در توضیح حکمرانی سلامت داده محور، گفت: در نظام سلامت با واژه‌هایی مثل «سیاست‌گذاری»، «مدیریت منابع»، «نظارت» و «ارزیابی» زیاد روبرو هستیم اما وقتی این‌ها در یک چارچوب یکپارچه و پاسخگو سازماندهی شود، به آن «حکمرانی سلامت» گفته می‌شود.

 به گفته وی، حکمرانی سلامت یعنی اداره بهینه منابع انسانی، مالی، فنی و دانشی حوزه سلامت به گونه‌ای که نیازهای مردم با شفافیت و کارآمدی برآورده شود.

حکمرانی سلامت باید مبتنی بر داده و تحلیل باشد

حسن نتاج یادآور شد: امروز حیاتی‌ترین نکته این است که حکمرانی سلامت باید مبتنی بر داده و تحلیل باشد و بدون داده‌های دقیق، حتی بهترین نیت‌ها در سیاست‌گذاری می‌تواند منجر به نتایج اشتباه شود؛ حکمرانی سلامت داده‌محور به این معناست که هر تصمیم کلان یا خرد در نظام سلامت، از تعرفه خدمات درمانی تا خرید واکسن، از سیاست‌های بیمه‌ای تا مداخلات محلی، باید بر اساس داده‌های واقعی، تحلیل‌پذیر و قابل رصد باشد.

نماینده مردم بابل در مجلس سپس به ماهیت داده‌های سلامت اشاره کرد و گفت: داده‌های سلامت فقط اطلاعات بیمارستانی یا نسخه‌ها نیستند بلکه شامل طیف گسترده‌ای از اطلاعات مرتبط با سلامت افراد، جمعیت و نظام سلامت می‌شوند.

وی داده‌های بالینی و بیمارستانی را شامل پرونده‌های الکترونیک سلامت و نتایج آزمایش‌ها، داده‌های بیمه‌ای شامل مراجعات درمانی و هزینه‌ها، داده‌های سلامت عمومی مثل آلودگی هوا و بیماری‌های واگیر، داده‌های اجتماعی و اقتصادی مثل درآمد و وضعیت شغلی و همچنین داده‌های اپیدمیولوژیک و غربالگری مانند میزان شیوع بیماری‌ها و پوشش واکسیناسیون  دانست و ادامه داد: این داده‌ها در اختیار نهادهای مختلفی مثل وزارت بهداشت، سازمان‌های بیمه‌گر، شهرداری‌ها، دانشگاه‌های علوم پزشکی و حتی وزارت رفاه و مرکز آمار قرار دارد و نقش داده‌ها در حکمرانی سلامت بسیار حیاتی است زیرا با تحلیل دقیق آن‌ها می‌توان نیازهای واقعی جمعیت‌ها را شناخت، سیاست‌های پیشگیری و درمان را هدفمند کرد، منابع را به درستی تخصیص داد و تصمیم‌گیری‌های عادلانه و پاسخگو داشت که منجر به بهبود سلامت و رضایت مردم می‌شود.

داده در نظام سلامت  مانند اکسیژن برای بدن است

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، داده در نظام سلامت را  به اکسیژن برای بدن تشبیه و تصریح کرد: بدون داده، تصمیم‌ها کورکورانه گرفته می‌شوند و با داده، سیاست‌گذاران می‌توانند بیماری‌هایی که در مناطق خاص یا میان اقشار خاص در حال افزایش است را تشخیص دهند، خدمات پرمصرف را شناسایی و منابع هدررفته را پیدا و مشکلات هزینه‌های درمانی مردم را برطرف کنند؛ به عنوان مثال، اگر با داده‌های نسخه‌نویسی متوجه افزایش مصرف داروهای دیابتی در یک منطقه شویم، می‌توان سریع‌تر مداخلات پیشگیرانه انجام داد تا از عوارض و هزینه‌های سنگین درمان جلوگیری شود.

در ادامه، حسن نتاج درباره نقش سلامت دیجیتال و هوش مصنوعی گفت: حکمرانی سلامت داده‌محور بدون سلامت دیجیتال امکان‌پذیر نیست و سلامت دیجیتال به معنای استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی برای ارائه خدمات سلامت مانند پرونده الکترونیک سلامت، نوبت‌دهی آنلاین و مشاوره مجازی است.

نماینده مردم بابل در مجلس در ادامه گفت و گو با خانه ملت تاکید کرد که هوش مصنوعی به عنوان مغز تحلیلی این حکمرانی عمل می‌کند و با پردازش حجم عظیمی از داده‌ها، می‌تواند الگوهای پنهان را کشف و پیش‌بینی‌های دقیقی ارائه دهد؛ به عنوان مثال احتمال بروز بیماری‌های مزمن را پیش‌بینی ، تصاویر پزشکی را تحلیل یا تقلب در نسخه‌نویسی و بیمه را شناسایی کند.

وی به نمونه کشورهای فنلاند، انگلستان و کره جنوبی اشاره کرد که با استفاده از ترکیب سلامت دیجیتال و هوش مصنوعی هم امید به زندگی افزایش یافته و هم صرفه‌جویی مالی شده است.

باید زیرساخت دیجیتال توسعه یابد

 به گفته این نماینده مجلس، برای طی این مسیر باید زیرساخت دیجیتال در ایران توسعه یابد، داده‌ها استاندارد و قابل تبادل و هوش مصنوعی به رسمیت شناخته و تقویت شود اما این مسیر نیازمند عزم حاکمیتی، اعتماد عمومی و برنامه‌ریزی دقیق است.

حسن نتاج سپس به مشکلات اشتراک داده‌ها اشاره کرد و افزود: متأسفانه هر سازمان داده‌هایش را به عنوان ملک خصوصی می‌داند و به دلایل امنیتی، منافع سازمانی یا تجاری تمایلی به اشتراک‌گذاری آن ندارد و این وضعیت باعث شده نظام سلامت به جزایر اطلاعاتی تبدیل شود که به هم متصل نیستند.

این نماینده مردم در مجلس دوازدهم تأکید کرد که راه‌حل این مشکل طراحی چارچوب حاکمیت داده سلامت است که هم امنیت و حریم خصوصی را تضمین کند و هم ار اده‌ای در سطح ملی، مثلاً تشکیل شورای عالی حکمرانی سلامت داده‌محور به ریاست رئیس جمهور، برای گردهم‌آوردن نهادها وجود داشته باشد.

نماینده مردم بابل در مجلس در پاسخ به اینکه مردم عادی چه نفعی از این حکمرانی می‌برند، توضیح داد که فواید آن باید به طور مستقیم به مردم برسد تا احساس رضایت و اعتماد کنند و این فواید شامل کاهش خطای تشخیص و درمان، صرفه‌جویی در هزینه‌های درمان، افزایش عدالت در دسترسی به خدمات، شناسایی زودهنگام بیماری‌ها و دسترسی آسان‌تر به خدمات مورد نیاز است به عنوان مثال، با ارسال رایگان داروی اولیه یا دستگاه اندازه‌گیری فشار در مناطق پرخطر می‌توان از بستری‌های پرهزینه جلوگیری کرد.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره نقش دولت، یاداور شد: دولت باید زیرساخت‌های داده‌ای را تکمیل و چارچوب حقوقی اشتراک داده‌ها را تدوین کند و مردم را در جریان فرآیند قرار دهد تا حس مالکیت بر داده‌های سلامتشان ایجاد شود و اگر بتواند نشان دهد که اشتراک داده‌ها منجر به کاهش هزینه و افزایش عمر سالم مردم می‌شود، اعتماد عمومی بازسازی خواهد شد.

رئیس جمهور پزشک، درک عمیقی از اهمیت داده در تصمیم‌سازی دارد

وی همچنین به اهمیت استفاده از ظرفیت شخص رئیس جمهور اشاره کرد و گفت: خوشبختانه امروز رئیس جمهوری داریم که از جامعه پزشکی است و درک عمیقی از اهمیت داده در تصمیم‌سازی دارد در این رابطه پیشنهاد شده شورای عالی حکمرانی سلامت داده‌محور به ریاست وی تشکیل شود تا همه نهادهای کلیدی را به هم متصل و همکاری کنند و با اراده ایشان بسیاری از مقاومت‌ها برداشته شود.

حسن‌نتاج به برنامه‌های کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اشاره کرد و افزود: در حال تدوین طرح مطالعاتی برای راه‌اندازی اندیشکده حکمرانی سلامت داده‌محور هستیم تا ساختار، نقش‌ها، منابع و موانع را شناسایی و مدلی اجرایی و پشتیبان‌دار ارائه کنند.

حکمرانی داده‌محور باید مرجعیت اطلاعاتی ایجاد کند

نماینده مردم بابل در مجلس دوازدهم درباره آشفته بازار اطلاعات سلامت در فضای مجازی، گفت: حکمرانی داده‌محور باید مرجعیت اطلاعاتی ایجاد تا مردم به سامانه‌های رسمی و معتبر اعتماد کنند و اطلاعات علمی به زبان ساده در اختیارشان قرار گیرد همچنین داده‌های تولیدشده توسط خود مردم می‌تواند بینش‌های اجتماعی مهمی بدهد و در مدیریت سلامت کمک کند.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تاکید کرد که اگر امروز داده‌ها را به اشتراک نگذاریم، فردا باید هزینه‌های سنگین درمان، کاهش کیفیت خدمات و فرسایش اعتماد عمومی را بپردازیم، حکمرانی سلامت داده‌محور یعنی نجات جان‌ها پیش از بحران، شناسایی زودهنگام بیماری‌ها و هدایت منابع به نیازمندترین‌ها و این یک تحول تمدنی، انسانی و اجتماعی است که باید امروز به آن توجه و با حمایت نخبگان و مسئولان آن را به واقعیت تبدیل کرد./

پایان پیام