علیرضا نوین نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار خانه ملت با اشاره به وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه، گفت: دریاچه شور آذربایجان به عنوان دومین دریاچه بزرگ شور دنیا و نخستین دریاچه بزرگ ایران است. در دهه ۸۰ زمزمه خشکی دریاچه به گوش می‌رسید، اما چندان جدی گرفته نشد. امروز دیگر عکس‌های ماهواره‌ای نیز گویای این موضوع هستند که دریاچه در حال تمام شدن است و تراز آبی آن به‌طور چشمگیری کاهش یافته و به مرحله بحرانی رسیده است.
نماینده مردم آذرشهر، اسکو و تبریز در مجلس شورای اسلامی با اشاره به شکل‌گیری «ستاد احیای دریاچه ارومیه» از اوایل دولت یازدهم، افزود: در نخستین مصاحبه رئیس‌جمهور وقت دولت یازدهم، وعده اقدامات اساسی برای احیای دریاچه ارومیه داده شد. با این تفاسیر، در طول ۸ سال دولت یازدهم و دوازدهم و سه سال بعد یعنی دولت شهید رئیسی، مجموعاً حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان برای طرح‌های انتقال آب، کنترل برداشت‌ها، کنترل چاه‌ها و اقدامات مرتبط هزینه شد، اما متأسفانه امروز تاکید داریم که آن هزینه کرد تأثیر ملموسی نداشت و اراده ملی برای اجرای جدی طرح‌ها به‌طور محسوس احساس نشد.
نوین در ادامه با اشاره به دلایل مختلف خشکی دریاچه ارومیه، اظهار داشت: دستکاری‌های انسانی و کور شدن چشمه‌های طبیعی به دلیل احداث پلی وسط دریاچه، افزایش پنج برابری حجم کشاورزی از دهه ۸۰ تاکنون، کشت بدون برنامه محصولات پرمصرف مانند هندوانه و برداشت‌های غیرمجاز بالادست منابع آبی، حَفر چاه‌های غیرمجاز، از مهم‌ترین عوامل شدت گیری این بحران هستند.
خشکی دریاچه شور آذربایجان بحرانی زیست‌محیطی است
وی در ادامه خشکی دریاچه شور آذربایجان را بحرانی زیست‌محیطی دانست و اظهار داشت: این وضعیت دریاچه را به یک بحران اجتماعی تبدیل کرده و طوفان‌های نمکی و شنی مستمر برای مردم منطقه مشکل ایجاد می‌کند و پیش‌بینی می‌شود تا نزدیکی زنجان نیز گسترش یابد و عاملی برای مهاجرت مردم شود.
دو مسیر برای احیای دریاچه وجود دارد
این نماینده مجلس دوازدهم درباره راهکارهای مقابله با بحران، گفت: به نظر می‌رسد دو مسیر علمی و فنی اصلی برای احیای دریاچه وجود دارد. نخست انتقال آب، مشابه طرحی که برای اصفهان از خلیج فارس انجام شد، هرچند مشکلات زمین‌شناسی مسیر پیش‌ِرو دارد و از طرفی، انتقال آب از رودخانه مشترک‌المنافع ارس که حدود چند سالی است آغاز اما تکمیل نشده است. البته در برنامه‌ریزی این انتقال، ارجحیت تأمین آب شرب مردم تبریز است، اما تصمیم بر این است که برای احیای دریاچه هم از آن بهره‌گیری شود؛ انتقال آب از دریای خزر هم می‌تواند مسیری برای زندگی دوباره دریاچه باشد که به دلیل هزینه‌بر بودن، امکان تحقق آن اندک بوده اما امکان‌پذیر است. همچنین متخصصان، بارور سازی ابرها را برای افزایش بارش پیشنهاد کرده‌اند، اما همه این اقدامات نیازمند اعتبارات کلان و اراده ملی است.
با آب دزدی بالادست دریاچه ارومیه برخورد قهری شود
وی تغییرات اقلیمی را نیز از دیگر عوامل مؤثر در شکل گیری بحران زیست محیطی دریاچه ارومیه دانست و تصریح کرد: امروز دمای تبریز به بالای ۳۲ درجه می‌رسد در حالی که در گذشته چنین روزی حداکثر ۲۲ درجه بود. این تغییرات، همراه با کشاورزی بدون الگوی صحیح و برداشت‌های غیرمجاز بالادست، فشار زیادی به منابع آبی وارد کرده است و ضرورت باز طراحی الگوی کشاورزی متناسب با توان آبی منطقه را آشکار می‌کند. کنترل برخی از آنها نیازمند ورود قدرت قهریه است و باید مسئولی وجود داشته باشد تا جلوی ناهنجاری‌های غیر استاندارد همچون آب‌دزدی در بالادست دریاچه گرفته شود.
بارورسازی ابرها بالای سر ارومیه مد نظر قرار بگیرد
رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان‌شرقی با تأکید بر اینکه احیای دریاچه نیازمند حمایت‌های مالی است، ادامه داد: در کنار اختصاص اعتبارات می‌توان بر روی پیشنهاد متخصصان و کارشناسان این حوزه مبنی برای بارورسازی ابرها نیز سرمایه‌گذاری کرد تا شاهد بارش ابرها باشیم، اما به دلیل هزینه مالی و مشکلاتی که از گذشته در دولت‌های مختلف وجود داشت، چنین اراده‌ای را شاهد نیستیم.
نوین با اشاره به تحقیق و تفحص انجام‌شده در مجلس یازدهم، اظهار داشت: در مورد هزینه‌کرد احیای دریاچه، تحقیق و تفحص در مجلس قبل کلید خورد طی آن بیشتر به هدر رفت اعتبارات این مهم تاکید داشت و از همه مهم‌تر به عدم نظارت مسئولان اشاره می‌کرد. مسئولان محیط زیست و منابع آب باید پیش‌تر نسبت به تبعات اجتماعی و زیست‌محیطی بحران هشدار می‌دادند و صدای خود را بلند می‌کردند.
آقای پزشکیان، فرزند آذربایجان، نگاه ویژه‌ای به بحران خشکی دریاچه ارومیه داشته باشد
این نماینده مردم با تأکید بر اینکه سازمان محیط زیست نه تنها پول و اعتبار ندارد، بلکه برنامه‌ریزی هم برای نگین فیروزه ای آذربایجان در نظر نگرفته، ادامه داد: احیای دوباره دریاچه به نوعی رها شده است و مجلس در دوره قبل تحقیق و تفحص را کلید زد، اما باید راهکارهایی برای آن در نظر بگیرد؛ انتظار می‌رود آقای پزشکیان، فرزند آذربایجان، نگاه ویژه‌ای به این بحران داشته باشد. رییس جمهور شرایط منطقه و تهدیدات ناشی از بیماری‌های تنفسی، روانی و مشکلات اجتماعی آینده را به‌خوبی می‌شناسند و ضروری است که در نخستین سفر به آذربایجان، این موضوع به‌عنوان مطالبه جدی مردم مطرح شود.
احیای دریاچه ارومیه از تریبون خانه ملت فریاد زده می‌شود
وی در ادامه با اشاره به مطالبه نمایندگان دو استان آذربایجان غربی و شرقی، یادآور شد: امروز ۱۹ نماینده آذربایجان شرقی به همراه ۱۱ نماینده آذربایجان غربی و فعالان محیط زیست، احیای دریاچه ارومیه را به هر نوعی فریاد می‌زنند و دلیلی نداریم بگوییم گوش شنوایی نیست، اما اکثریت بر تأمین آب شرب تأکید دارند و بسیاری از مسئولان بر این باورند که برنامه احیا پاسخگو نبوده و باید برنامه‌ریزی جدیدی برای آن انجام پذیرد. دانشگاه‌های تبریز و تهران مطالعاتی بر روی این موضوع داشته‌اند، اما آنچه مورد توجه است، پیشنهاد بارورسازی ابرهاست که نیازمند اعتبارات است و قطعاً این موضوع را با رئیس‌جمهور در میان خواهیم گذاشت.
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در پایان خاطرنشان کرد: احیای دریاچه ارومیه با کاهش هر روز تراز آب بسیار دشوار است، اما ناممکن نیست؛ به شرط آنکه اراده ملی در مسئولان، به ویژه در حوزه مالی وجود داشته باشد و این بحران صرفاً به گردن تغییرات اقلیمی انداخته نشود. با توکل بر خداوند و بهره‌گیری از دانش متخصصان، می‌توان در کوتاه‌ترین زمان ممکن گامی عملی‌تر از گذشته برداشت و بار دیگر شاهد بازگشت حیات به نگین فیروزه‌ای آذربایجان بود./
پایان پیام
نظر شما