سرویس فرهنگی خبرگزاری خانه ملت – اگرچه بازار کاغذ قبل از التهابات بازار ارز، ملتهب و متزلزل شده بود ولی کج دار و مریز و با اتخاذ تدابیری -مثلا در برهه‌ای تخصیص ارز 3800 تومانی - راه خود را طی می‌کرد تا اینکه رشد افسارگسیخته قیمت ارز در چند ماه گذشته، شالوده بازار آن را بیش از پیش لرزاند.
تدبیر دولت برای قرار دادن کاغذ در زمره کالاهای اساسی و اختصاص ارز 4200 تومانی به آن اگرچه تا حدودی این بازار را از التهاب اولیه انداخت ولی همچنان درباره شفاف نبودن میزان ارز اختصاصی، هویت دریافت‌کننده‌ها و نحوه پخش و توزیع آن در بازار ابهاماتی وجود داشت.
آمار و ارقام متفاوت در زمینه نرخ کاغذ
کاغذی که به گفته مصطفی کواکبیان (در 7 مرداد 97) در سال گذشته با قیمت 2220 تومان به ازای هر کیلو تهیه می‌شد، کیلویی 6 هزار تومان هم پیدا نمی‌شد. (تذکر شفاهی) در حالیکه دو هفته پس از این انتقاد، محمد شریعتمداری وزیر صنعت ، معدن و تجارت در مجلس گفته بود: «کمیسیون تنظیم بازار با موضوع کاغذ تشکیل جلسه داد و نرخ 4 هزار و 100 تومان قیمت سقف کاغذ در بازار تعیین و به تصویب رسید و هرگونه تخلف در این زمینه و گرانفروشی در این حوزه تخلف محسوب می‌شود.»
کمیسیون فرهنگی مجلس هم ورود کرد و موضوع را در دستور کار قرار داد و در جلسه با وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی، صنعت، معدن و تجارت و رئیس کل بانک مرکزی، وضعیت کاغذ را بررسی کرد. رییس این کمیسیون هم در مرداد ماه 97 اعلام کرد: هیچ روزنامه‌ای در ایران بدون کاغذ نخواهد ماند.
کمیسیون همچنین دو نفر از اعضای خود را مأمور بررسی این موضوع با عضویت در کارگروه حل بحران کاغذ کرد ولی نتایج حاصله از ادامه ابهامات حکایت داشت.
سید احسان قاضی‌زاده یکی از اعضای این کمیته به تازگی گزارش داده که «یکی دو موسسه مطبوعاتی در میان سایرین، واردکننده و توزیع‌کننده شدند که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این نقش را به آنها سپرده و بقیه مصرف‌کننده هستند که موجب اعتراضاتی شده و معتقدند نیازی به این کار نیست زیرا خودشان می‌توانند کاغذ مورد نیاز را وارد کنند.»
وی اضافه کرده «کاغذ مطبوعات در نرخ جهانی به ازای هر تن 850 دلار است ولی به دلایلی که مبهم است، با نرخ‌های 930 تا 950 و حتی 1070 دلار وارد کشور می‌شود.»
از افت محسوس تیراژ روزنامه‌ها تا توقف چاپ
همچنین محمدعلی وکیلی دیگر عضو این کمیته، با اشاره به سرنوشت مبهم ۲۶ میلیون یورو یارانه کاغذ به دو شرکت مجهول‌الهویه، اعلام کرده است که «این مقدار ارز از سهم مطبوعات رفته اما هیچ اثری از آن نیست.»
اما در این میان روزنامه‌ها چگونه منتشر می‌شوند و چه حال و روزی دارند؟
قاضی‌زاده عضو کمیسیون فرهنگی مجلس درباره وضعیت روزنامه‌ها در شرایط کنونی می‌گوید: برخی از روزنامه‌ها به دلیل مشکلات حوزه کاغذ در حد اعلام وصول چاپ می‌شوند؛ تیراژ آنها افت محسوس داشته و یکی دو تا هم در این مدت منتشر نشده است.
سه مدیر مسئول روزنامه‌های سراسری که در مجلس دهم حضور دارند در گفت‌وگو با خانه ملت درباره وضعیت روزنامهشان از حیث تهیه کاغذ توضیح دادند.
 |
کواکبیان در گفت‌وگو با خانه ملت با اشاره به تذکر خود در صحن علنی مجلس می‌گوید: قیمت کاغذ ربط مستقیم به قیمت دلار دارد و ما با مشکلات عدیده آن را تهیه می‌کنیم.
مدیر مسئول روزنامه مردم سالاری، افزود: کاغذ را جزو کالاهای اساسی قرار دادند و کمیته‌ای هم به منظور بررسی بازار آن در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شده تا ثبت سفارش‌ها را پیگیری کند.
هر کیلو کاغذ دیگر 16 هزار تومان نیست ولی 4200 تومانی هم که قبل از این تهیه می‌شد، نیست
نماینده مردم تهران در مجلس در پاسخ به این سوال که آیا التهابات بازار کاغذ خوابیده است، گفت: هر کیلو کاغذ 16 هزار تومان نیست ولی 4200 تومانی هم که قبل از این تهیه می‌شد، نیست؛ حدود 6 هزار تومان است.
کواکبیان می‌گوید روزنامه 12 صفحه‌ای مردم سالاری در تیراژ کنونی که با قیمت یک هزار تومان فروخته می‌شود، حدود 2700 تا 2800 تومان درمی‌آید.
 |
الیاس حضرتی مدیر مسئول روزنامه اعتماد در گفت‌وگو با خانه ملت از اوضاع بازار کاغذ ناراضی است و می‌گوید: التهاب بازار کاغذ کم نشده و برای روزنامه هم مشکل پیدا کردن کاغذ مناسب را دارند و هم مشکل قیمت گران آن را.
نکته‌ای که وکیلی مدیر مسئول روزنامه ابتکار و عضو کمیته حل بحران کاغذ در مجلس هم به آن اشاره می‌کند و در گفت‌وگو با خانه ملت توضیح می‌دهد: بازار رقابتی وجود ندارد و طبعا قدرت چانه‌زنی مشتری نیز پایین می‌آید.
وی همچنین به کم بودن کاغذ با عرض 140 سانتی نسبت به کاغذ با عرض 70 در بازار و استفاده از کاغذ وارداتی برای روزنامه اشاره دارد.
به گفته این نماینده تهران در مجلس، قیمت‌ها در بازار بسیار متفاوت است و از 200 تا 400 هزار تومان برای هر تـُـن کاغذ در نوسان است.
 |
وکیلی با اشاره به اینکه برای تأمین کاغذ مورد نیاز روزنامه خود با مشکل روبرو است، توضیح می‌دهد: حدود 5/5 میلیون تومان هزینه کاغذ می‌شود؛ در حال حاضر کاغذ مصرفی روزنامه‌ها به مراتب بیشتر از قیمت نسخه‌ای آن است و روزنامه‌ای که با قیمت یک هزار تومان به دست مردم می‌رسد، برای ما بیشتر درمی‌آید.
با این حال، به دنبال ارائه آخرین گزارش اعضای کمیته حل بحران کاغذ در کمیسیون فرهنگی مجلس، آنها معتقدند ابهامات همچنان موجود است و باید مجددا از وزرای صنعت، معدن و تجارت و فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حضور در کمیسیون دعوت کنند تا بتوانند اشکالات را شناسایی کنند./
پایان پیام
